Nihin tiang Laica in chuahmi cauk, magazine le a dangdang cattial pawl ka rel mi chungin Laica kongah kan palhnak le kan thiam lo mi tiah ka hmuh/ruah mi an um len. Laica a thiam mi le ca zong a ttial tuk mi ka si lo. Laica cawnnak le Seminar hna zong ka kai bal lo. Laica ttialning, fonhning le tthenning hna zong ka thiam ve lo. Asinain kan ruah awk le kan i remh awk ah a ttha ko tiah ka hmuh mi pawl a tlangpi vuak in (linguistic study ning a si lo) a tanglei bantuk hin ka hun ttial ve hna.
1. Kan Ca A Tlau Ahcun Kan Miphun A Tlau Ve Lai
Mun (Mon) miphun hi Kawlram ah miphun pi hmasa le ca ngei hmasa an rak si. An ca a tlau caah an miphun zong a tu an tlau deng cang. AD 1800 hlan Laimi nih tuanbia kan ngei maw? Biadang in: Krihfa kan si hlan ah Laimi nih tuanbia kan ngei maw? Ngei hlah. Zei caah, zei ruangah? Ca kan rak ngeih lo caah. A tu i Laimi tuanbia tiah kan ngeih mi pawl hna hmanh hi Krihfa kan si hnu le ca kan ngeih hnu ah kan ngeihthawk mi a si. Cucaah kan tuanbia cu Krihfa kan sinak in aa thawk mi a si.
‘Chin miphun’ cu United Nations Organization (UNO) nih miphun pakhat an si ve tiah a theihhngalh mi a si (Muko Magazine: December, 1998, cahmai 140). ‘Chin’ ti mi cu ‘Lai’ tinak a si ve ko. ‘Chin’ ti mi miphun chungah ‘Lai’ hi aa tel ve mi a si (Muko Magazine : Dec. 1998, p.142, para. 2). Nihin tiang Laica le Lai miphun kong he pehtlai in ca ka rel tawk ah Laimi upa pawl nih ruahnak hmunkhat te in an ttial cio mi cu a tanglei bantuk in an biaphi a tawinak in ka fun.
Kan miphun cu kan ‘ca’ in kan runven lai i kan fehter lai.
Kan miphun tuanbia, nunphung le phunglam hna a hmunhter tu le hnetter tu cu kan ‘ca’ a si.
Kan miphun tthanchonak ah a biapi bik mi cu kan ‘ca’ a si ti hna hi a si.
Ca kan ngeih hlan ah tuanbia kan ngei lo si kaw atu kan ngeih mi ca hi uico nih a ei tthan sual ahcun kan tuanbia zong a tlau tthan ve lai.
2. Kan Ca Hi Kan Sui Rosung A si
Kan Lairam hi kan si a fak rih. Kan ram sining nih a pek lo caah le kan miphun ningin kan fim rih lo caah a si. Biaknak lei in kan tthangcho ngai ko tiah mi cheu nih an chim. Asinain a hrampi (a muru) taktak kaltak in nomhnak le hnangamnak lawng kan i cawnpiak caah kan tthanchoning hi lung cung i a tla mi thlaici, hram ngei lo in a thi tthan colh mi (Matt.13:20, 21) bantuk lawng kan si. Krihfa sinak le ziaza in tthan lo in mah le duhnak cio ah kan i tthentthek dih i bu tampi ah kan i tthen. Rian kan ttuantti kho ti lo. Ruahnak kan i funtom kho ti lo. Hihi tthancho ka ti hrimhrim lo. Zeicah tiah Krih pum a ttamhtu le Pathian pennak a sertu kan si lo. Bible bia he kan i kalh (Rom. 12:5, 6; 16:17-18; Eph. 4:12).
Cu caah kan ca in Krihfa nunzia le tthanchonak taktak, cawnpiaknak tthattha le Krihfa dirhmun taktak, kan miphun sining le kan ttuanding pawl vialte ca tampi in ttial le chuah a hau. Hitluk caanhar le cozah nih khapmi karlak in kan chuahkhawh mi ca tete hi kan miphun caah rosung a si. Kan chuahmi ca vialte hi cahnah a ttha mi in chuah ding a si. A cheu kan ca chuahmi hna cu Kawlram chung catlap chia bik hman a si tikah a pamtuk. Kumhra hlan ah a zawp ding lawngte an si i kan rosung a thu sual lai. Singapore ah an kan kuat mi Lai cauk pawl hi catlap a chia tuk i mihmai ah kau ngam a si lo. Laica chuahnak ah nihin kan bochan mi hna cu: CACC (Hakha), Lai Baptist Church (Rangoon), Revd J. Siam Lian zung ti bantuk le Krihfa lei i-hruainak zung (Association, District, Synod, etc) pawl an si. Kan cozah nih tawlrelpiak zeihmanh a um lo caah Biaknak lei in kan ttial mi le kan chuah mi kan ca pawl hi kan sui rosung bik an si.
3. Holh (Awcawi le Awchuah) Kan Hmanmi Kong ah
Nihin ah Laimi zapi nih kan hmanbik mi le kan thiambik mi cu “Lai Tlangholh” tiah a min ka pek chom mi hi a si. A ttial ningcang ah “Laitlang Holh” si lo in “Lai Tlang-holh” tu a si. A sullam cu ‘Lai’ aa ti mi pawl kan tlang-holh tinak a si. A tu lio Hakha khuapi (Station) i kan holh cio mi khi a si i Hakha holh taktak zong a si lo, Thantlang lei holh zong a si lo, Zokhua lei holh le Hriphi lei holh zong a si lo. Zophei, Senthang, Lautu, Miram, Zotung, Matu, Mi-e, Thlor le a dangdang vialte nih Laiholh kan holh (kan ti) tikah kan hman bik mi khi a si. Fianternak pakhat hi zohhmanh u sih.
Nawlnak: Cathluan a saudeuh ca ah HIKA hi hmet law tlingte in relding a si.
***
0 comments:
Post a Comment