Subscribe News Feed Subscribe Comments

MESSAGE TTHATAK

Message by George Carlin

The paradox of our time in history is that

We have taller buildings but shorter tempers, wider Freeways, but narrower viewpoints.

We spend more, but have less, we buy more, but enjoy less.
We have bigger houses and smaller families,
more conveniences, but less time.

We have more degrees but less sense, more knowledge,
but less judgment, more experts, yet more problems,
more medicine, but less wellness.

We drink too much, smoke too much, spend too recklessly,
laugh too little, drive too fast, get too angry, stay up too late,
get up too tired, read too little, watch TV too much,
and pray too seldom.

We have multiplied our possessions, but reduced our values.
We talk too much, love too seldom, and hate too often.
We've learned how to make a living, but not a life.
We've added years to life not life to years.
We've been all the way to the moon and back,
but have trouble crossing the street to meet a new neighbor.
We conquered outer space but not inner space.
We've done larger things, but not better things. We've cleaned up the air, but polluted the soul.
We've conquered the atom, but not our prejudice.
We write more, but learn less.
We plan more, but accomplish less.
We've learned to rush, but not to wait.

We build more computers to hold more information, to produce more copies than ever,
but we communicate less and less. These are the times of fast foods and slow digestion, big men and small character, steep profits and shallow relationships.

These are the days of two incomes but more divorce, fancier houses, but broken homes.

These are days of quick trips, disposable diapers, throwaway morality, one night stands, overweight bodies, and pills that do everything from cheer, to quiet, to kill.

It is a time when there is much in the showroom window and nothing in the stockroom.

A time when technology can bring this letter to you, and a time when you can choose either to share this insight, or to just hit delete... Remember; spend some time with your loved ones,
because they are not going to be around forever.Remember,
say a kind word to someone who looks up to you in awe,
because that little person soon will grow up and leave your side.

Remember,
to give a warm hug to the one next to you,
because that is the only treasure you can give with
your heart and it doesn't cost a cent.

Remember, to say, "I love you" to your partner
and your loved ones, but most of all mean it.
A kiss and an embrace will mend hurt when it comes
from deep inside of you.

Remember to hold hands and cherish the moment
for someday that person will not be there again.Give time to love, give time to speak!
And give time to share the precious thoughts in your mind.

AND ALWAYS REMEMBER:
Life is not measured by the number of breaths we take,
but by the moments that take our breath away.

*****

PUNCTUATION HMANNING


Punctuation hi an terual ngai; a hmesem cun sawmnga dengmang an si. Cu hna lakah Laica nih ai hrawm cem deuh vemi hna cu:

1. Full stop or period (.)
2. Comma (,)
3. Double and single inverted comma or quotation mark (“…” ‘…’)
4. Bracket a phunphun ( )
5. Question mark (?)
6. Colon (:)
7. Semicolon (;)
8. hyphen (-)
9. Apostrophe (‘)
10. Underline (_)
11. Exclamation mark (!) le
12. ellipsis (…) hna hi an si.

Atu lio Mirang ca ah hmanmi punctuations hna hi kumzabu 18-nak a donghlai hrawng lawngin chapchuan, remhsiam, le ciammam tein hman an si ti a si.

Punctuation Hmanning

1. Full stop le comma: Full stop cu biadonghnak ah le comma cu biadinhnak ah hman an si. Full stop le comma hnu ah hin spacebar vuikhat in nam hrimhrim ding. Full stop hi cafang ngan a tawinak in an tialmi ah cun U. N. O. or UNO tiah hman, or hman lo khawh a si. Full stop hnu ah biafang hme in tial thok phung a si lo. Comma hnu belte ah cafang hme lawng hman ding a si.

2. Double le single quotation mark hi hmanning an ikhat. A thoknak zong a donghnak zongah spacebar nam hrimhrim lo ding. Kehlei quotation mark changtu cafang poah a ngan in tial an si. (Awrhlei quotation mark hlan ah full stop chiah hi US style ti a si; a dongh hnu chiah cu UK style ti a si; mi tam deuh nih US style hman a si cang).

3. Bracket a phunphun hna hi a chungum biafang, biatluan hna he a thoknak zong, a donghnak zongah tonghter hrimhrim ding; spacebar nam lo ding. Mirang hmanning ah cun: “Ka dawt tuk mi Nu Hniang nih a ka thihtak,” timi biathluan ah hin “Nu Hniang (ka dawt tuk mi) nih a ka thihtak,” tiah hman a si.

4. Question mark hlan zong, hnu zongah full stop or comma chiah lo ding.

5. Colon : Laica ah colon kan hmanning a tam bik cu:
a. ……………
b. …………… tibantuk ah hin a si.
“cu:” canah hin “cu-“ tiah hyphen kon, dash kon hman khawh a si ve.

6. Semicolon: Laica ah semicolon cu “biapeh” (conjunction) aiawh ah hman bik a si. Semicolon changtu cafang cu proper noun a si lo ahcun a ngan (capital) a si lai lo; a hmemi a si lai. Hi ka capar chungah hin semicolon hmun tam nawnah (zohchun awkah) ka hman hna.

7. Hyphen le biafang karlakah spacebar nam hrimhrim lo ding. (Thum-komh-Pathian tbk in tial ding.)

8. Apostrophe hi Hakha ca le bia ah hin kan hmang tuk lo; Falam nih “Amai’h duhdawtnak” le “Cui’h ruangah,” ti bantukin biafang tawiternak ah an hman. (Hakha nih “cuca’h” ti a hmangmi kan um hnihkhat ve).

9. Underline cu heading hna, subtitle hna, asiloah biafang le biathluan biapitnak langhternak ah hman a si.

10. Exclamation mark cu Mirang he kan hmanning ai khat; launak zawn maw, lunglawmh tuknak maw, khuaruahhar tuknak maw, hmuhsaktu ah kan hman. Full stop hmanchih a hau lo.

11. Ellipsis zong hi Mirang nawl kan icawn thiamthiam; biafang or biathluan rinhnak, hrelhnak (omit) tuahnak ah hman a si. Deh thum lawngbak a si lai. Deh hnih maw, deh li maw a si lai lo. Spacebar nam loin cafang peh colh ding a si.

Punctuation kong pehparah theih a herhmi dang tete hun peh ko tuah lang.

Awtawi le awsau
Awtawi, awsau, awtung le awphei ti cu Mirang zong nih an ngeih ve. Hihi a thleidan kan thiam a herh ngaingai; kan thiam lo ahcun, kan bia a ngaitu caah bia dawhlo le bia ningzak zongah a cang kho; a sullam zong ai thleng kho i, kan Laica zong a hrawktu kan si kho.

A dikmi .......... A diklomi
1. Ka zaang a fak tuk. 1. Ka zang a fak tuk.
2. Bawi Jesuh/Zisuh 2. Boi Jeshu/Zisuh
3. Ka khualtlawn lai hi boi maw boi lo
ka si; kai fiang rih lo. 3. Bawi maw bawi lo ka si;…
4. Zaangfah kan nawl. 4. Zangfah kan nol.
5. Kai/kaa lawm tuk. 5. Kai/kaa lom tuk.
6. Nan naute cu a lom ngai e. 6. Nan naute cu a lawm ngai e.
7. Chokhleipar 7. Chawkhleipar
8. Laizaal cawk ka duh. 8. Laizal cok ka duh.
9. Hawikom 9. Hoikawm
10. Conglawmh le thangchiat cu… 10. Cawnglomh le thangchiat cu…
11. Ngahringdawinak taal ka saat lai. 11. Ngahringdoinak tal ka sat lai.
12. A sat na, a dil na 12. A saat na, a dil na

Fianternak: “Lawmh” ti hi a aw a tawi ko nain a root word cu “lawm” ti a si caah “aw” in tial ding ti a si. Cubantuk cun a aw a tawimi kan Lai biafang zeimawzat cu a root word “aw” a si ahcun “h” ai peh tikah “o” hman lo ding ti a si.

“Aw” biafang .... A dikmi ..... A diklomi
1. Hmunrawn ah ra u! A rawnhning cu! A ronhning cu!
2. Kai/kaa lawm Kai lawmh tukah ka tap. … lomh tukah ka tap.
3. Va chawn hen/hme. Ziah na chawnh lo? Ziah na chonh lo?
4. Ka tawng hlah. Ziah na ka tawngh? Ziah na ka tongh?
5. Vate an awn. An awnhning lung a leng. An onhning lung a leng.
6. Innka va awng/hawng. Ziah na awnh/hawnh lo? Zian na onh/honh lo?
7. Ka bawm tuah. Kan bawmh ko lai. Kan bomh ko lai.
8. Ka dawn hlah. Ziah na ka dawnh? Ziah na ka donh?
9. Na sei a lawng maw? Kan lawnhpiak lai mu. Kan lonhpiak lai mu.
10. Mawtaw ka mawng. Mawtaw mawngh ka thiam … mongh ka thiam.
11. Ka zawn ve tuah hen. Kan zawnh ahcun…. Kan zonh ahcun…

Thleidan awkah a har ngaimi cafang pathum: “h, k, t”
Vuikhat cu Hakha ah zarhpini chun ah tleicia pu Cpt. Hei Er cu kan innpa tualrawn ah amah lawng sau nawn a dir. “Ziah nangmah lawngpi cuka i dir ko cu?” tiah ka va ti i, “Bawi Cin nu ka hngah,” tiah a ka leh. Ka thawh i, “Hakha in mengkul lawng a hlatmi Sakta khua chuak nih ziah Hakha holh na thiam tung lo!” tiah ka ti. Cu kong kan i-al len lioah an nu sayamah Sui Thluai Ling cu mi inn in a hung chuak i, “Zei he nan unau nan i al len ko?” tiah a kan hal. Kan bia cu kan ruah i, “Um…, Vante a hman,” a rak ti. “Bawi Cin nu ka hngak,” ti selaw a hman hnga. Asiloah, “Bawi Cin nu ka hngah caah ka dir ko hih,” tiah “h” chap selaw a dik fawn hnga. “H” chap ahcun a ruang chimchih a hau tinak a si cu.

A dikmi ....... A diklomi
1. Hmun va phiak. 1. Hmun va phiah.
2. Ziah na phiah lo? 2. Ziah na phiak lo? (Farrawn le Khualhringtlang)
3. Hmunphiah va la. 3. Hmunphiak va la.
4. Hnumphiaktu a um maw? 4. Hmunphiahtu a um maw?
5. Ziah ka cakuat na ka leh lo? 5. Ziah ka cakuat na ka let lo?
6. Ka ca na ka let duh lo ti? 6. Ka ca na ka leh duh lo ti?
7. Buhkhel hei let. 7. Buhkhel hei leh.
8. Blackboard va hnawt. 8. Blackboard va hnawh.
9. Ziah na hnawh lo? 9. Ziah na hnawt lo? (Farrawn le Khualhringtlang)
10. Kakhin va chia. 10. Kakhin va chiah.

Cafang Fonh Ai Thlenning
Ca hi a thang; ai thleng lengmang ve. Cucaah nihin Hebrew, Greek, Pali le Sancrit hna zalamtlang ah hmang ti loin sianginn lawngah kan cawn cang hnanak hi a si. Tahchunhnak pakhat ah hlanlio Mirang ca le tuchan Mirang cafang fonh ai danning hun zoh ta hmanh u sih.

Old English: Thys merchaunt came into an hows and axed for mete and specyally he axed after eggs. And the good wyf answerede, that she coude speke no frenshe. And the merchaunt was angry, for he also coude speke no frenshe, but wolde have hadde egges and she understode hym not. And thenne at last a nother sayd that he wolde have eyren. Then the good wyf sayd that she understod hym wel. Loo, what sholde a man in thyse dayes now wryte, eggs or eyren?
Hi ca hi AD 1474 kum ah England ram ah canamnak seh a rak siamtu, catialthiam William Caxton nih a rak tialmi a si. A chim duhnak cu:
New English: The merchant came into a house and asked for meat and especially he asked after (for) eggs. And the good wife answered, that she could not speak French. And the merchant was angry, for he also could not speak French, but would have had eggs and she did not understand him. And then at last another (man) said that he would have eyren. Then the good wife said that she understood him well. Look, what should a man in these days write, eggs or eyren? (Eyren cu German hold a si i, arti tinak a si).

Kan Lai biafang zong a root word le atu chan kan hmaning ai dang cangmi an um pah ve.

Si Dawh A Rak Simi ...... Atu Chan Kan Hmanning
1. Pathiang 1. Pathian (‘g’ aw va chuahpeng kha a har caah ‘g’ a tlau.
2. Lungthum 2. Lungthu (‘m’ aw chauhnak ah hmur va cippeng kha a har caah ‘m’ a tlau ve.
3. Zunput 3. Zumput (‘p’ aw chuahnak ah hmurcip si kaw cu nih cun ‘n’
a tlauter i, ‘m’ ah ai cang.
4. Vanpang 4. Vampang (‘p’ “ “ “ “ ‘n’ a tlauter).
Vampang hi cu Vanpang a titu an um len rih.

Nihin mino hna nih an hrawh cuahmahmi biafang hna cu:
1. “Kei ka si tung lo,” ti dingah “Kei ka si tun lo,” tiah ‘g’ an thlau.
2. “Thawl chungah ti va rawn,” ti dingah “… ti va rawng,” tiah ‘g’ an chap hoi.
3. “Ka ngaih a chia,” ti dingah “Ka ngeih a chia,” an ti
4. “Biacaih,” ti dingah “Biaceih,” an ti. Biafang tampi ah ‘e’ nih ‘a’ hmun a chuh.
5. “Bia na ngeih lo ahcun kan daw lai lo,” timi biathluan hna ah hin cun sullam dangpi a sawh kho.
6. “Asi maw?” ti dingah “Asi ma?” tiah ‘w’ an thlau.
7. “Thluachuah” ti dingah “Thlachuah” tiah ‘u’ an thlau.
(Thlua ti hi tlang tinak a si. Khuallam le lolam ah thaba ngaiin cho kan kai i tlang kan hung chuah a nuamhning, restful a sining cherhchan in a rami biafang a si caah ‘u’ hi thlau awk a tha lomi biafang a si).

Lungfim deuh le Laica a tuaktan deuhmi nih chimrelnak leiin kan doh khawh lo hmanhah catialnak (printed page) lei talin remhsiam le dirpi kan hau. Cu lo ahcun kan Laica a rawk chin lengmang lai.


A theih lawng thei loin a zulhin zul hna u sih.

Kai lawm.
CVT

Note: Hi ca hi Rev. Dr. Clifford Van Thang nih PCCF group mail i 16 February 2009 ah a thlahmi ta lakmi a si.


*****

CARD Thawngthanh (February 2009)



CARD THAWNGTHANH (11 February 2009)

Hmunkip um mi CARD Unau hna,
x
Nan dihlak lunglawmhnak chimcawk lo he nan kut kan in tlaih hmasa hna. Pathian daihnak nan dihlak cungah um ko seh. CARD cu CARD minung nih dirh mi le thawk mi a si ban tuk in CARD minung nih a dirkamh le a tanpi cu a sining ding hrim a si tak ko. Nihin ni tiang lungthin khat kan tanti minih rianhma tampi a kal ter ti hi mithmuh kut tongh a si. A bik in Ramleng um kan Unau hna nan thazang in CARD ramchungah riantha tampi nan rak tuan cuahmah mi kan rak hmuh tikah kan lung aa lawmh lawng si lo in nan lungput le nan thiltha tuah mi cungah upat hmaizahnak zawng tampi kan in pek hna.

- A tu zawngah CARD Kumhra tlinnak(Tin Jubilee) Magazine chuahnak ding caah tiah Australia um mi kan Unau hna nih Sponsor an kan tuah i phaisa ks.1060000/- an kan kuat, an cungah lawmhnak chim cawk lo kan ngei. Pathian nih a letza in thluachuah pechin ko hna seh tian thlaza kan cam piak hna.

-A luancia mi 2008 chungah Denmark um kan Unau nih Lothlo kutken chuahnak caah Sponsor an kan tuahmi zawng kan lunglawmhnak kan rak langh ter cang bang in a tu zawngah nolh than rih kan duh. Lothlo kutken hi Laitlang Myone 9 chung in an duh i Lai ca a rel kho mi pouh nih an kan cawk,Kawl ca in rak kan leh piak uh tiah Request zawng an kan tuah.A tu zawng Vol III le Vol.II print tuah than kan timh cuahmah.Mitampi caah thahnem santlai a si ko ti kan hmuh tikah mitampi caah riantha nan tuan ti a lang . Pathian nih nan thiltha tuahmi hi a theipar tampi chuah ter chin ko seh law nan thluachuah hmuhnak zawngah cang ko seh tiah thlaza kan cam.

-A tu zawngah Sponsor nan kan tuah ciami pawl hi a nunpeng khawh ding kan i zuam , a zin a chauhnak in aman fak tuk lo in kan zuar i hmaileiah pehzulh tein a dang cauk thatha zawng kan herhmi leh ding tampi kan ngei rih.Pathian tunih lam kan hruai cio ko seh.

- Cun a tu Tin Jubilee Magazine hi chuah colh kan duh ngai nain kan duhning in Capar kan hmu rih lo. Groupmail ah a tu le a tu kan rak thlah, pumpak in nan mail kan theih dih khawh lo caah. Ramleng in kan orhning tluk in kan hmu rih lo. Cu caah dawtmi Unau hna hi Magazine hi CARD Tuanbia tial thawknak pakhat a si ve caah kan Laimi caah le CARD caah nan siaherh mi, Hmuhning, Sermon, Ngandamnak lei,Fimthiamnak lei,Chawlet chawhrawlnak lei ruahnak pekduh mi le siter duh mi tiang in Capar nan rak tial khawh cionak lai kan in sawm than rih ko hna . Lailei cu a chuak pah ngai cang, nanmah kan in orh ko hna. Cun a tu hi kan hmuh chom in kan rak khumh chung cuahmah ko lai i kan lungduh ning in tlam a tlin hnu lawngah kan chauh te ding a si.Feb-April ,2009 ah chuak kho seh ti saduh kan thah.Phaisa tampi dihin tuahmi a si caah le a voikhatnak CARD Tuanbia tial thawknak a si caah lungsau deuh in tuah kan timh ko. Tlamtlinnak tiang Pathian le nanmah cio kan in bochan ko hna.

-------------------------

-Ara laimi CARD BM cu Lautu Baptist Church Kalymyo ah March 17-19, 2009 tiang Consultation tuah chih a si lai.

Ruahnak pek duhmi siter duhmi zeitik can pouhah thinlung ruahnak langh ter khawh a si.Lunglawm tein kan in orh peng ko hna.

Lunglawmhnak chimcawk lo he,

Ngai Men
Camp/- Yangon



THAWNGTHANH (6 February 2009)
Hmunkip ummi CARD Unau hna,
x
Nan dihlak sinah CARD thawngpang tete kan vun in theih ter than hna. Nan rianlak cio a si lai caah nan relmanh can zawnga um lai i nan relmanh lo can zawng a um ve lai ti kan rak theih thiam. Kanmah lei thawngpang tete a ummi cu a can kan ngeih chung pouh kan rak in thanh lengmang ko hna lai. A rel manh mi pakhat hnih te tal nan um i nan rak theih zawng kha a tha hnem ko lai ti kan zumh kan tha a chia lo.
x
-Thawngpang,
x
-CDCE (Community Development and Civil Empowerment) Chaingmai ah thlathum training kai ding in CARD Volunteer Pastor Ram Nawn cu Feb,15 ah Chaingmai ah thawh ding a si cang.

-GLT (Grassroots Leadership Training) kaiding in timtuah mi Pastor Khin May Than (LABC Woman Secretary) cu kaiding in cohlan a si cang i a tu hi Rangon ah Pasport a tuah cuahmah lio a si. Pathian sinah tlamtlinnak tiang thlacamnak in bawmchan cio hna uh sih.

-Lautu, Mara, Zophei Mautamm bawmhnak kongah khuathlang lei kan Unau hna he hmuh tonnak an ngeih mi ah hna bei seinak nganpi kan ngei ko. UNDP le CAD pawl bawmhnak zawng facang in an phorh cuahmah lio cio pi a si.

-CARD programe in Aluan ciami pam bawmhnak kong he pehtlai in thil umtuning kha kan hnu lei a hnu bik thawngpang ah kan vun langh ter cang. Feb. 1, 2009 ah khan Rev. Khen Cham he Senthang ah kan va kal. Bung Tuah le Lung Hau le Sumsi nu le pa le Association GS tiah tawnnak kan ngei. 2008-09 chung ti le rawl an lak ning kan hal tik hna ah ngeih a chia lung a fak ngai ko. Zuu a zualnak bik an si i kumkhat chung an thlawh mi an lo ah pungkhat a la lo mi hmanh kan um an ti. Inn khat nih punng nga pung ruk hna kan lak i atu hi kan ba ngai cang ko an ti. An nih hi alklawhnak cu NGOs pawl nih an phan kho hna lo. Khua thlang lei bawmhnak nih le a phan kho lawlaw ve hna lo. CAD pawl nih le an phan deuh ve hna hawi lo. A cozah nih hin kan hnu leiah khan facang 30 an kan bawmh an ti i, tun tan cio hmanh kan ting lo an ti. An khua pawl hi Motor luh khawh lonak a si tikah NGOs dangdang an tin mi zawng an mit nih ahmuh khawh hna lo tikah bawmh awkah an ruat hna lo a si lai cu laklawh ngai in le har ngai in zingzan eidin kongkau ah lung rethei ngai in a um ve mi an si.

--------------------

CARD tal nih a zei ti lei tal bawmh chanh khawhnak a um lai maw ti tik ah kan hnu lei Indianapolis ummi Unau hna nih ks. 3000000/ kuat michung ahkhan 2200000/ kha Mara ah kan kal ter i ks. 800000/ lawng Senthang ah a phan cang. Khua khat lawng an si lo tikah a phawtzamnak ah lung rethei ngai in kan um. A va tlawm le a tam ah si lo in kan Unau hna nih kan harnak an kan theih pi ti nih hna a ngam ter an ti an lung aa lawm hringhran. Nan ca zawngah Pathian sinah thluachuah hal piaknak zawng an in ngeih hna. Dawtmi Unau hna Pathian tunih lam in hruai chin ko hna seh. CARD cu NGOs le a a dangdang nih an phanh khawh lonak khuate taktak ah rian a tuan mi kan si hi Pathian duhpi mi a si ko lai. Kanmah le kanmah kan i bawmhchanh loah cun a ho dihdah a kan bawmh chanh kun i a kan hmuh khawh kun hnga. A tu ah nan riantuannak cioah nan har ngai ko ti kan hmuh. Hi tluk hae bu in harnak a tong ve mi kan Unau hna cungah, Pulthih nih sar thih hramh ti lungput in riantha nan tuan mi hi a sungluai tuk hringhran. Pathian mit hmuh zawngah a sungluai ko lai ti kan zumh. Pathian tunih a thluachuah za he lam tha in hruai chin cio ko hna seh.

-Cun a tu hi kan hnulei piin kan rak thanh lengmang cang mi CARD Tin Jubilee Magazine chuah ding tawl rel le adangdang Zung rian a herh mi a tampi caah Rangon ka rat lio a si. Article halnak ca tuan pi in ka rak tial cang mi kha a hmu lo tawk zawng nan rak um kho men. Siaherhnak taktak taktak he nan rak kan tial piak cionak lai zangfah kan nawl chih rih ko hna. A tu in vun kan zuam piak cio uh law February thla dih chung hlan pouh kan sin a phanh khawhnak lai kan duh ko.

Lunglawmhnak tampi he,

Ngai Men
Field Director
CARD, Camp/- Yangon

 
Community Association for Rural Development | TNB