Christmas Message by Salai Bawi 25 December 2009 Khrismas caan lunglawm te i akan phanh ter tthan tu
Note: Mah sermon hi Lai Forum le Metkhuabo group mail ah cbthang@yahoo.com in a thlahmi a si. ================= Life is like a book, everyday is new pages |
X'mas Thawngttha by Salai Bawi Uk Thang
Christmas Sermon by Robert Thawngzam
Bible Hmuhsakmi le Cawnpiakmi Christmas Sullam
Bible Relnak: Mthew. 1:18-2:12, Lk.1: 26-38; 2:1-20,Isai. 4 :14,9:6
By Robert Thawngzam Germany 20 Dec 2009
Biahmaitthi: Pathian nih a kan pekmi Caan, Caanthennak tampi lak ah mi lungthin a hlaucemtu le Ka nu, ka pa, ka U , ka Nau , ka Chungkhar, ka Khua, ka Ram, ka Miphun tiah ruahawk le taukawk hmanh a thei bal ti lomi nih, hnulei a vun cuanthan i (Homesick) Inn ngaih zawntnak a ngeih lio Caan, pumpak nunnak ah dawtnak a tharthan lio Caan cu hi khuasik thla X´mas Caan hi a si ko rua tiah ka ruah. Cucaah hi X´mas a sullam theihfian hi kan herhngaimi a si. Vawilei fianning le Bible hmuhsakmi/cawnpiakm i tiah kan zoh hna lai.
I.Krih A Chuah Liocaan Isreal Ram Nainganzi (Uknak) AChine
Hi Krih a chuah lio Caan hi Isreal mi pawl cu Rom Cozah kuttang ah Sal an tan lio caan a si. Rom Cozah nih Palestin Ram kulh vialte hi a lak dih i a ram chung then kaudeuh cu Herod the Great (37-4BC)Siangpahran g pa Uknak kut tangah a chiah. Herod nih hin Isreal mi hi a rak hremtuk hna leng ah Jerusalem Temple pi cu amah Sunparnak caah a hman i, Herod Temple ti tiang-in an rak kawh. Cu caah Iseal mi cu-cu Rom cozah kutchung in luatnakding caah Naingaizi (politic) an tuah ,i a ho nih dah cu Uknak chung cun a kan chanchuah lai tiah Hruaitu ttha an zoh lio caan a si. Bible Cahlun (O.T) Isaiah 7:14; 9:6; Micah.5:2 le a dangdang chung i kan caah Messiah-Khamtu Bawi pek kan si lai timi hi , vawlei Uktu a si lai i, Rom kut in Independent a kan pek lai tiah an i ruah chan lio caan a si. Hi hi nihin i kan KawlRam sining he hin a khat ngai te. Asinain Boipa tinhpiakmi hna cu Vawlei Hruaitu le luat tertu siloin Thlarau lei tu khi a rak si deuh. Cucaah Jesus (X´mas) cu an ca ah tluknak pakhat a si ai. Nihin ah kan nih zong Boipa Bia hi kan i fiandan kan i palh sual ah cun Isreal mi bantuk in Jeusus hi kan caah vuivainak le lungdonghnak a si lai i, kan X´mas hmanmi hi kan caan dihnak men le kan phaisa dihnak men a si lai. A sullam fian kan hau......... ..
II.X´mas Ti Sullam cu Zeidah A Si? (What is X´mas?)
X´mas sullam cu phun hnih in vun zoh ta ah a tthacem a si rua tiah ka ruah. Cucu a tanglei bantuk hin an si.
A.Vawlei lei Hmuhning le Fianning
A.D.300 kum tiang cu X´mas tuah le Krih chuah ni lawmh timi hi Krifa Buu chungah a rak um lo. Aruang cu Krifa hmasa pawl, Krihfa Buu i Pa (church father) le pawl nih hin kan Khamtu chuahnak lawmh cu sual pakhat a si tiah an rak zumh caah a si. Zeitik ni, thla, caan setsai ah dah X´mas krifabu chungah aa thawk ti chim hi cu a harngaimi a si. Asinain AD.1500 kum ah hin kumkhat chung i ni 135 chungah a dangdang ni cio ah Krifa buu tampi nih X´mas hi an rak tuah cio. Acheu nih December.25, January.6th, March.28, April.19,20, November.17 hna ah khin an rak tuah cio. A.D 361 kum ah hin Pope Julius nih December thla 25th ni hi X´mas ni siseh tiah bia a rak khiah. Cun A.D. 500 hin Krifa buu tamtu nih Dec.25 th ni cu X´mas ni sunglawi ah lungtho tein an rak hman cio.
Asinain Krihfaa Buu tampi nih hi Dec.25 ni cu an rak cohlang lo. Orthodox Church pawl le American church tampi nih cun January.6th le 8th ah X´mas cu an rak tuah. Cun Abyssinia i church pakhat nih cun kumkhat chungah vui 11 Zisuh chuahnak an rak lawmh ve. Cun amah Zisuh chuahnak Bethlahem khua ah hin a dang ni cio ah Biaknak phunthum hna nih Biakinn pakhat cung ah hi puai hi an rak tuah cio ve. ´´X´mas´´ ti in zapi nih theihmi Biafang a rak um hlan hrim hin Vawlei ram tampi le Krihfa Buu tampi ah Zisuh chuahnak ni hi Dec.25 ah an rak lawmh cio hna.
Rom pawl nih hi khuasik thla chung i sunglawi ngai in an tuahtawnmi puai min cu ``Saturalia` ` an ti i ``Saturn`` Pathian upatnak ca i an tuahmi a si. Cu puai ahcun miluat le sal, Bawi le Sal ti theidannak um lo in pakhat le pakhat laksawng i thlennak(giftchange ) hna an rak ngei. Cu tin Krifa biaknak cu Rom Cozah pi i biaknak ah a rak ca´n dih bak-in ``Saturalia`` timi puai min cu `` The Mass of Christ`` or ``Christ Mass`` ah an thlen. Europe ram nichuak lei a ummi German miphun pawl nih Dec.25 ah hin puai sunglawi an rak ngeih theu ve. Cun Nichuah Europe ram i a sunglawi bikmi puai an rak ngeimi cu The Anglo-Saxon nih Zool or Yule an timi hi a si. Cu ´´Yule´´ min cu a hnu ah ´´Christmas´´ ah an thlen ve. Hebrew pawl nih hin Dec. 25 ah hin ´´Hanukkah´´ timi Puai hi an rak ngeih ve. X´mas hi Biafang pahnih fonhmi a si `Christ le Mass`. Christ cu Greek holh Christos in a ra i asullam cu `chiti thuhmi , thimmi´ tinak a si. Mass cu Hebrew holh ´Mass´ in a ra i a sullam cu ´Hmaizahmi , Upatmi´ ti nak a si. Mass hi mitampi/buupi ti zong khin sullam ngeihter, leh khawh a si i, hi biafang ruang ah Mi tampi an lungbuai caah, a hnu ah Romancatholic (R.C) pawl nih ´Mas` ´´s´´pakhat ah an thlen. Cu caah X´mas ti sullam an langhter duhmi cu ´´Zisu Krih philhlonak Puai´´ tinak khi a si. Nihin ah cun ´Zisuh Krih Chuah Ni Lawmhnak Puai´´ ti zong ah an kawh. Cuticun Krihfa hmasa pawl nih X´mas cu sunglawi ngai le upatnak tling he England ram ah Chistos Mass min in an hman, cun Spain ah Nalividad min in, Italy ah Natale min in, French ah Noel min in, Germany ah Weihnacht min in X´mas Zan cu a thiang, a dai Zan tiah an rak pom, auh, hmang cio hna. Nihin ah cun X´mas cu Pathian lei le Vawlei lei cawhchih in an hman dih cang. Vawlei thil le Thlarau lei thil thleidannak um loin Secular style deuh in hman a si cang. Cucaah X´mas cu Krih philh lonak ca le Krih chuah lawmhnak caah tuah siti loin Chungkhar, unau, cinglarualchan i tonnak le hoikom i tonnak tu ah hman a si cang.
Cu caah December 25th ni bak hi Krih a chuah Ni bak a si ti na ruah sual i na fiansul ahcun na palh lai. Krih a chuah ni bak si lo-in Krih a chuah kan lawmhnak Ni le Krih philh lonak ca i kan ulhmi Ni tu khi a si deuh. Cucaah X´mas hi na tuah zong ah a ttha i na tuah lo zong ah na sual hlei lo. Belte cu na tuahning , na hmanning le a sullam na fiannig naa palh sual belte ahcun , na Taksa caah damlonak , na Thinlung zawtnak le na Thlarau thihnak tiang an phan pi kho. Nangmah duhning siloin a chuaktu, hrin a simi pa (Jesus Krih) a duhning tu in hman le lawmpiak i zuam tu hi a biapi deuhmi cu a si.
B. Bible Hmuhsakning le Cawnpiakning
X´mas timi Biafang(Word) hi Bible chungah kan hmu lo. Krih a chuah Ni zong, hi Ni bak hi a si tiah kan thei lo. Cu ruangah Vawlei cung Krifa buu cheukhat cu hi X´mas hi an hmang lo. X´mas tuah le hman cu sual phunkhat le Boipa bia duh paoh in me´er ah an rel. Cu pawl zong cu an palh hlei lo i an hman hlei ve lo.
Asiah Bible ah a um lomi cu zeiruang ahdah kan tuah kun? X´mas ti Biafang(word) cu kan hmu lo na in X´mas hi tuah phu le Krih chuahnak hi lawmhphu a sinak tu cu a huap kaupi in a kan hmuhsak. Aruang cu Jesus cu Vawlei ah Mary nih a hrin hrimhrim ko timi cu al-awk tha loin Bible nih a kan cawnpiak. Tnk....Trinity a zummi pawl caah Trinity timi Biafang hi Bible ah kan hmuh ve lo, nain Pathian cu Trinity bak a si ko timi tu hi al-awk ttha loin a huap kaupi in a kan hmuhsak ve . Bible nih Jesus kha vawlei ah a chuak rua rak ti seh law cu..tuah le lawm phu a si lai lo. Jesus chuah caan le chuahnak a lawm hmai satu pawl zong hi Rom Krihfa buu pawl rak si hna sehlaw cu lawmh phu le tuah phu a si hnga lo. Jesus chuahnak a lawm hmaisa biktu hna cu a pakhatnak ah Vanmi thiang pawl, cun Tuucawng pawl , le Mifim (Mifim pathum timi Bible ah a um lo, ´´pawl´´ timi plural word lawng a um) pawl an si.Cu nih cun lawmh phu a sinak a kan hmuhsak. Cucaah a caan le a ni ah buai lo in a sullam tu ah hin buai deuh hna u sih.
1. X´mas cu ´´Pek´´ asiloah ´´Tthenh´´ tinak a si.(It is giving or sharing) Jhn. 3:16
i. Adam le Evi cu Boipa nih amah muikeng tein a ser hna. Zungzal a nungmi Pathian a si bantuk in zungzal nung hna seh ti hi a duhpiak hna. Cucaah thihnak le nunnak ti-in phunhnih a um ti an theih/hngalh khawhnak ding caah thleidanthiamnak Thingkung cu Eden dum laifang bak ah a chiahpiak hna. Thingkung Dum a laifang i achiahnak chan cu a ding, a fel, zumhawktlak, le dawtnak in a khatmi pathian a sinak langhter a duh caah a si. Minung nih zeihmanh ralrinnak caah information na kan pe lo tiah Pathian kha bia-alnak an tuah khawh lonak ding caah a si. Adam nih Boipa nawl ngailo in ei-loding thei a ei caah Pathian fa sinak in Satan fa (Sual Fa) ah aa cang. John. 8:44. Khamhmi fa sinak in khamh herhmi fa ah aa cang. Cu Ni thawk cun Adam sual ruangah Vawlei mi vialte cu sual kan si dih( Rom.5:12-21; 1 kor.15:21-22; Gen.3:1-7) i khamhnak pek a herhmi le, tthenh a herhmi kan si dih. Boipa nih Adam le Evi taklong an si i an ning a zah kha a hmuh tik ah Sa a thah i Sa phaw a aih, a khuh than hna-Gen.3:21. Cucu Adam le Evi caah ´´X´mas´´ (´´pek´´ or ´tthenh´' ) ti cu a si ko. Krih nih Vawlei mi kan caah a tuah te dingmi hmuhsaknak cu a si ko.
ii. Cu ticun Minung nih khamhnak an hmuh thannak ding caah le a nungmi Pathian a si langhternak ca´h Isreal mi pawl cu Boipa nih aa thimtthan hna. Cu aa thimmi mi hna nih khamhnak an hmuhnakding caah Moses hmang in Nawlbia (khamhnak an hmuhnak ding caah) a rak pek hna-Exodus.20: 1-20. Cucu Bible Cahlun (Old Testament) ´´X´mas´´ ti zong ah kawhkhawh a si.
iii. Sihmanhsehlaw, cu Nawlbia cu Minung nih kan zulhkhawh lo ca´h , a fapa ngeihchun te cu kan nih khamhnak caah a kan pek than.( Joh.3:16, Isaiah.7:14, 9:6). Cucu nihin i kan au pi lengmangmi X´mas (New Testament X´mas or Contemporary X´mas) cu a si. X´mas sullam cu ´´pek , tthenh´´ tinak a si. Phundang in kan chim ahcun X´mas sullam cu ´´mission´´(English-sending= Lai-thlah) ti zong ah auhkhawh a si fon.
Ø Asi ah zeidah kan pek ve lai?
a. Biaknak le Thangthatnak pek ding (Mt.2:11a)
Vanmi tthiang hna le Tuucaawng pawl le Mifim pawl i a hmasacem Krih an pekmi cu thangthatnak le Biaknak a si . Vanmi pawl le tuucawng pawl nih cun hla le aunak in , cun Mifim pawl nih cun khuk bil in thangthatnak an pek. Krih biaknak ah na khuk naa bil kho rih lo ahcun atu kum X´mas cun khukbil in biak khawh i zuam ve cang. Toidornak lungthin bia, tthangtthat tinak zong a si fon.
b. Lungthin Innka Hunpiakding le Pekding (Mt.2:11b)
Mifim pawl cu Jesus an hmuh le cangkaa in an biak. Cun an i kenmi an thil mansungbik chiahnak Bukbau (Greek-thesauroi( s) a hman i hihi Mt.13:52 ah khin cun thil chiahnak Inn ´´store house´´ tiah a leh) kha an hun a ti. Cu nih a langhtermi cu(storehouse) kan thinlung Innka hunpiak/pek khi a chim duhmi a si. Lungthin hi zeizong vial te nak-in nawl a ngeibik, thil a ti khobik, sullam angei biktu a si. Bible nih na lung thin dihlak timi hi vuizakhat reng lo a chim. Cu lungthin Innka cu awnhpiak law pe ve cang.
c. LaakSawng Phunthum(taksa, thinlung, thlarau) Pekding.(Mt. 2:11c).
Mifim pawl cu an biaknak, thangthatnak le an thil mansung chiahnak bukbau an hundih hnu le pekdih hnu ah an laakawng phunthum...Sui lungvar, Zihmui mansung, le Muran hna cu an chuah i Jesus cu an pek. Cu laaksawng phunthum nih a langhtermi cu ´´Taksa, Thinlung, Thlarau´´ TTT pathum hi an si. Na Taksa in upat law, Na Thinlung in ruat law,Na Thlarau in thangthat ve cang ( Jh.4:24)
2. X´mas cu Krih he i Ton Tinak a si.( Mt.2:10-12; Luke.2:16-18)
Krih he i ton hi zumtu kan caah a herhbikmi a si. X´mas hman ve lengmang ttung i Krih he i ton bal ve lo cu Malaysia ah Phaisa tampi dih in kal ve tung in a zin hmanh hmuh hlan i Palek pawl nih tleih he aa lo. Phaisa tampi dih le caan tampi pek in X´mas hman ve tung i Krih he i ton lo cu ngeihchia a va si hringhran dah.
Hika zon ah hin Krih he kan i tonning tu hi aa lo cio lo. Mifim pawl cu Krih he an i tonnak ding ah Boipa ´´Arfi Ceu´´ nih lam a hruai hna , Khrih he an i tawn hlan lo Inn ah an tin lo, asinain Tuucawng pawl cu Arfi nih siloin Vanmi nih ´´Bia´´ in Krih he an i tonnak ding caah lam an chimh hna. Vanmi pawl chimhning in Krih he an i ton hlan lo an kal ve.
Unau, nihin ah nang le kei zong Krih he kan i tonnak ding ahcun Boipa Bia ning in kan kal a hau ve i, Krih he kan i ton hlan lo Boipa Ceunak-Thiang Thlarau hruainak Lam cu zul ko hna u si.( Rom.8:14) Herod tu cu Keizong Krih cu ka biak ve lai tiah a ka in a chim ko nain a lungthin cu Krih he aa hlat(Mt. 15:8). A chimbantuk in kal in Krih cu a va tong lo, a va bia lo. Cu nakcun Krih chuah Ni ah Mi a tthah i tthatlonak phun tling a tuah. Unau, Nangtah Krih chuah Caan ah , X´mas ah Krih he i ton loin tthiltthalo a tuahmi le Boipa lung a fak termi na si sual maw? Zuu dinnak le vawlei pum saduhnak in Krih a chuah Ni a lawmmi na si sual ve maw?
Ø Asiah zeitin dah Krih he kan i ton khawh lai?
a) Na duh bikmi, le na tleihchan bikmi Thil na kal tak a hau (Lk.2:15-16)
Mifim pawl le Tuu cawng pawl cu Krih ka caah a chuak cang ti an theihbak in an duhbikmi le nitin an paw cawmnak a simi thil, rian vial te an kal tak. An Rian, an Sipuazi le thildang nakin Jesus hmuh le ton an duh deuh .. Amen ( Mt.10:37). Zeidah na tleihcanbikmi Krih tonnak ah an dawntu a si?
b) Vawlei Pumsaduhnak He i Then a Hau. ( Mt.2:9-10)
Mifim pawl cu Herod (Herod nih vawlei tthil le Satan le thilri a langhter) sin ah khan nuam ngai in an um peng lo. Herod he i thennak lam kha an kawl. Herod he an i then bak in Arfi ceu cu an caah a lang than i Krih an ton tiang lam a hruai hna. Herod nih Vawlei pumsaduhnak a langhter. Mifim pawl nih nang le kei an langhter ve. Vawlei pumsaduhnak he i then ve law (1John. 2:15,1 Kor.5:9-11 etc.) cun Boipa ceunak na cungah a lang lai i , Krih he nan i tong kho ve lai.
c) Boipa Bia hi theih lawng siloin zumh in a tak in tuah a hau. (James. 1:22)
Mifim pawl le Tuu cawng pawl cu Jesus ka caah a chuak timi thawngttha an theihmi kha , theih sawhsawh lawng si loin an zumh i a tak in an tuah. Herod cu a theihmi thawngtha kha a zumh ko nain a tuah lo, a thin tu a phang. Jesus a chuak ti a ttheihmi Bia kha tak in a tuah lo. Jesus a chuah ti theih ko nain zumh taktak lo le zumhnak kha a tuah in tuah taktak lo ahcun san a tlai lo. James.2:19- Khuachia le Satan zong nih Pathian cu an zumh ko, an zumhnak kha a tak in an tuah, a langhter chuah lo caah an zumnak cu san a tlai lo.
Nihin ah mi tampi cu X´mas a naih paoh ah kan thin a phang ve. Tthiltha cawknak, Zuu dinnak le Mehthawcawknak kan ngei sual lai lo kan ti ve. Unau nangtah zei dirhmun? Kaa lawng in siloin zumh in a tak in Krih cu pah ve cang u sih. Biatlangkomhnak
Cucaah X´mas hi na lawmhning , na hmanning le a sullam nai fianning na palh sual ahcun na tak sa, na thinlung, le na thlarau caah zeihmanh thathnemnak a ngei lai lo.
Krih he aa tong cangmi Mifim pawl le Tuucawng pawl cu X´mas nih a chuahpimi hnangamnak le lawmhnak in an khat cang. Krih an tondih in Boipa bia a rami cu nan ratnak lam khan kirthan ti hla u. Lam dang in kir cang u a ti. Cu nih a langhtermi cu ´´Krih he aa tong cangmi le X´mas sullam ngei tein a hmang cangmi hna ca ahcun Nunning Hlun kha a lo i Nunning Thar in a thawk cang tinak a si.( 2kor. 5:17) Krih he a tongcangmi cu a nunning hlun kha a lo i nunning thar in aa thawk/nung cang´´.
Kan nih zong atu kum X´mas cun Nunning hlun kha kal tak cang hna u sih law, Nunning thar in nun i zuam cang hna u sih.
X´mas daihnak nan cung ah um ko seh....!
Sources: 1. Encyclopedia Britannica (1961-ed), Vol.5, p. 642. 2. The New Schaff- Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Vol.3, p. 47-ff 3. Adlai Albert Esteb, Ph. D , ´´ What Christmas Means´´ USA: Review and Herald Publishing Association, 1971, p. 9. ´´ giving and good will virtually spell Christmas´´ says, A. A. Esteb. 4. Jens Herzer, ´´ Die Ursprünge der Kirchlichen Feste: Ostern, Himmelfahrt, Pfingsten, Weihnachten und Ihre Biblischen Grundlangen ´´Germany: Deutsche Bibelgesellshaft Stuttgart, 2006. 5. Hans Förster, ´´ Weihnachten: ein Spurensuche´´, Germany: 2003. 6. Harmut Badenhap ´´Wieso Weihnachten?´´, Germany: 19889. 7. Eugene L. Brand, ´´ The Encyclopedia of The Lutheran Church´´ , 1965. 8. Monika K. Hellwig, ´´ The Modern Catholic Encyclopedia´´, June, 10, 1994. 9. Frank C. Senn, ´´ The Encyclopedia of Christianity´´, Germany: 1997. 10. S.K. Roll, ´´ Christmas and Its Cycle: New Catholic Encyclopedia´´ USA, 2003. 11. The Seventh Day Adventist Encyclopedia; Commentary, 1996. 12. O. Cullmann, ´´ The Origin of Christmas: The Early Church´´ Philadelphia, 1956. 13. A.T. Kraabel, ´´ The Roots of Christmas ´´ Dialog.21, 1982. ================= Life is like a book, everyday is new pages |
CARD Endowment Fund kong thawngthanhnak
CARD group biaruahnak in nan kut kan in tlaih hmasa hna Pathian daihnak nan cungum ko seh.
Acunglei konglam he pehtlaiin CARD BM nih hnatlaknak angeih ciami Endowment Fund ramleng kawlnak he pehtlaihin CARD minung chungin ramleng ah achuakmi an um ahcun anmah cu tuanvo pek si hna seh tiah BM nih hnatlaknak angeih cang mi kha avoi 6nak CARD OC/05/09 -- ningin CARD Chairman Rev. Ngun Kham cu Endowment Fund ramleng um kan unau hna sinah kawlpiak tu dingah tuanvo pek siseh tiah kan hna a tla.
Hi kong he pehtlaih in BM biachahnak le EC biachahnakzawng Group biaruahnak ah nan hmuh cio theo lai ti zumhnak kan ngei. CARD nih aahmaitlak i a tuan cuahmah mi rian vialte pehzulh tein tuanchuah khawhnak hnga caah mi thazang lawng bochan si loin kanmah thazang hrim kan i funtom lai , ramchung ramleng um kan zapi thazang hi kum khat ah sing 200 lengmang in kum nga chungah sing 1000 funtom siseh law cu funtom mi thazang in cun hmailei pehzulh tein kan i hmaithlakmi rian vialte hi tuan chuah siseh tiah saduh thah timtuahnak ngeih asi. Hi kong he pehtlaih in ramchung zawngah sikhawh tawk thazang funtom khawhnak hnga caah Association/ District/ Area le Church kipah tuanvo i phawt in fian ternak ngeih asi cuahmah cang. Lautu le Senthang ah kal a si cang i a tangmi Association le District/ Area/ Church zawngah CARD BM hlanah kal dih dingin tuanvo i pek dih a si cang.
Ramleng um kan nu kan pa kan Unau sin ah CARD kan Chairman pumpak Australia kaldingin program a um tikah hin Pathian nih Australia ummi kan unau hna hmang in kan sadduhthah a tlin ter tiin kan ruah i Pathian cung le an cungah kan i lawm hringhran. CARD Commitee zawng a um cianak a si i tlam a tling lai ti zumhnak le ruahchannak kan ngei ko.
CARD Chiarman Rev. Ngun Kham cu 2009, Dec.9 (10:00 am) in Australia ah aa thawh cang lai, dam tein aphanh khawhnak hnga le a camchung cawlcanghnakle riantuannak zawngah Pathian sunparnak alangh khawhnak hnga thlaza cam piak cio hna uhsih. Australia a umchung ah amah thiamthiamnak in ramkip um kan nu kanpa kan unau hna he phone in siseh mail in siseh pehtlaih khawh le biaruah khawh an zuam te hna lai ,rian hnih kemh bantuk a si lai caah lungsau te le miphun dawtnak taktak he tan nan rak lak cio ding zawngah ahlankan tein zangfah nawl kan in duh ko hna. Ramchung ramleng thazang funtomnak ah amah Pathian thawnnak lila kan bochan ko.
CARD a dirhtu le nihin nican tiang athluachuahza he lamtha ahruaitu kanbiak Pathian nih hmailei kan i timtuahmi rian tuanchuah khawhnak hngading caah thazang funtom kan i tinhmi zawngah akut cakin lamtha kan hruai chin rih koseh ti thlaza cam buin,
Bawipa rian sunglawiah,
Ngai Men
Field Director
CARD
7 DEC 2009
Chin, Lai, Zo Miphun kong
Chin, Lai, Zo Miphun Kong by Pu Lian Uk From: Lian Uk <lian1@verizon.net> Subject: RE: [zophei] Chin,Lai ,Zo Miphun kong To: zophei@yahoogroups.com Date: Tuesday, December 8, 2009, 3:58 AM Kawi Sang, Hi ca na ttial mi hi thil a dik ning vun ttial nak ding a kong na vunchuah pi I a tha ngai. Hibantuk in theih fian lo mi kong ah a dik ning kawl hi a ttha tuk mi ruahnak asi. Mah na tialmi Chart hi a palh cikcek mi ruahnak a si. Laimi/Chin mi vialte a khuaitu ral Chart a si. Hi chart hi aho Laimi hmanh nih a dik tiah pawm mi a si lo. Debate tuah lo mi Chinmi hrawh nak asi ti a thei lo mi minung nih thil a dik ning theih huaha lo in an ttial mi asi. Chin mi kong athei mi mizei hmanh nih an pom lo mi asi. Hmangti hlah u. Hi ning hi kan zulh ah cun Laimi Chin timi hi a um lo. Chin ti cun zeitin dah hi vialte ASHO,Cho,Khumi, Mizo, Zomi ti hi hi aa peh thiam ning kong tial lo in, ruahnak sawh arbitration long in an peh mi asi. Chin cun zeitin dah Asho,Cho,Khumi, Laimi, Mizo,Zomi ti cun aa peh ti hi aa peh ning prove nak a um lo mi asi. "Chin History, culture & Identity" timi ca uk chung "Emergence of Chin Hills Regulation 1896: Its scope and importance in History" ti mi Page 261 chungta kha ttha te in rak zoh te u. Khua min rammin hi amah le a holh zulh in min tampi in kawhnak um a hman khi ruah awk ttha ngai asi. Tahchunhnak fawibik in kan lak mi ah cun: Falam cu Tlai sun holh in kawh nak asi, Za Hau lei nih Far-tthawk an ti i, Zaniat lei nih Balai an ti. Falam khua khat nih holhdang dang minsak zulh in min pathum a ngei. A ram in kan lak ah cun India ti cu Hindi holh in Bharat an ti. Urdu holh in Hindustan an ti. India nih minthum angei. Germany cu an mah German holh in Deustchland an ti. Cu caah min hnih an ngei. Cu bantuk in Europe ram atu Laimi umnak ram Sweden, Norway, ti vial te khi atlawm bik min hnih longte an ngei. Pu Perhkalh nih Europeram min tampian ngeih mi cazin a ttialmikha nanhmuh awk ttha ngai asi. Cu bantuk in Chin ticu Haka holh in Laimi kan ti I, Tedim holh in Zomi kan ti I, Mindat holh in Cho kan ti cu asi. Rangoon University Chin student Union Annual Magazine 1953 in 1968-69 tiang an chuah mi a holh kip in Chin ti cu Mindat holh in Cho, Falam/Haka holh in Laimi, Tedim holh in Zomi ti cu an rak hmanzungzal mi asi. Va`cek tthan hmanh u. Hi ti Zomi phundang Laimi phundang in a ttialmi hna hi Tedim holh athei lomi nih an ruah sual bia ah a dik loning pi in an ttial mi asi.,Tedim holh kan chim ah "Ei Zomi te kan I ti" , I kanmah lila kha Falam/ Haka holh ah kanvun itthial I kanchim tik ah "Kan mah Laimi" kan I ti tthan ve mi hi atu nifa kan hman mi asi. Tedim holh nan theih lo nan thiam lo ah cun a ruah awk nan thei lo kho men I asi. Hi kong hi Tedim le Falam Haka apa hnih in a thiam mi vialte nan hal hna ah cun Chin ti cu Tedim nih Zomi an ti I, Falam Haka nih Laimi an ti i, Mindat nih Cho ti an hman mi cu 1968-69 Uniniversity Chin Literature and Culture Sub Committee Annual Magazing chunghrim ah fiang tuk in hmuh khawh mi asi. Cu ruanghrim ah hi na hman mi Chart cu a palh cik cek mi a thei lomi nih an ruahnak an ttial sawh sawh mi asi. Hikonghi adik ning na theih duh ah cun "Chin History, culture & Identity" timi ca uk chung "Emergence of Chin Hills Regulation 1896: iIts scope and importance in History" timi ca uk Page 261 chungta cu ttha te in rak zoh hrim te u. "Falam le Hakha nih CHIN cu LAIMI tiah kan leh tikah Tidim le Mindat zong Laimi kan siter chih hna" na ti mi hi adik mi asi. Kan si ter chih hrim hna. Zeicah tiah Falam Haka holh in Chin timi cu Laimi asi ruang te ah cun asi. Kawl nih cun Bama an I ti na in pei Laimi holh in Kawl ti inkan auh ca hna ah Lai holh kan chimtik ah Bama tiah auh lo in Kawl tiah kan au hna cu ta. Na hmanghballo maw? na hman hrim ko lai nifa te Haka Falam Tedim kanzapi in Kawl cu Bama kan ti hna lo/ Kawl kanti hna. Tedim nih Bongsa an ti mi cu bongsa ti hlah u Cawsa ti u ti in zeitin dah na ti khawh hna hnga, an holh in bongsa an timi cu an mah holh asi caah ti hlah u kan ti kho hna lo. Cu bantuk in Kawl nih Thailand cu Yodaya anti hna. Thailand nih Yodaya kan ti hlah u an ti hna lo, zeicah tiah Kawlholh in Thailand ti an kawhnak min asi. Cubantuk in Geramany an mah holh in Deustchland an i-ti mi cu Mirang holh in Germany an ti hna caah an mah holh ngeih kha Germany nih an ruah piak thiam hna. Atu hika kanca ttial hrimah cun pei English England ti cu an min asi ko na in Haka Lai holh in Mirang kan ti hna hi asi cu. Kanmahholh in English kha kan kawhnak hna min asi ve. Mirangnih Mirang kantihlah u anti lo, kanmah holh te in kankawh nak hna min asi ve caah. Tuluk zong an mah holh in Chunkuo an ti ,Japan zong anmah holh in Nippon an ti I, Korea zong anmah holh cun Hankok ti bantuk a si.Asina in Mirangholh ah mindang an ngeih dih khi ruat hmanh. Cu ticun khua min, ram min le mindangdang zong amah le holh zulh in min tampi an ngei cio hna.Hibantukkonghiv uitamtukkan ttial cang, nanrellem lo caah asi lai. Rose hlingngeipangpar cu Kawl nih phundang Mirangnih phundang in rose nih mintam pi holh kip ah angei dih,. Cubantuk cun thil akal caah na hman mi chart hi Tedim holh a thei lo mi nih an ttialmi apalh cikcekmi asi va hmang ti hlah. Cun na ttialrih mi ah: " i, Tidim le Mindat nih CHIN cu Zomi or Cho ti in an i leh ve tik ah Falam le Hakha zong hi Zomi or Cho an kan siter chih ve"; na timi hi a dik mi asi ning a cung lei ah kan ttial dih cang.Ttha te in rak ruat hmanh. Na vunttial rih mi ah: "nain nihin tiang kan kal ning ahcun cohlang mi a si rua lo" na timihi cohlan mi asi tuk cang. Tedim holh athiam lomi Mindat holh a thiam lo mi nih cun an thei lo rih kho men ko. Asina in a theimi nih adik anti dih lai; Cohlan mi asi tuk cang, lung aw ttawm awk a um lo.Na ttialrih mi ah: "Zeicatiah, Zomi a timi le Cho a timi zong laimi ti cu an duh bak lo bantuk in Zomi le Cho si cu Laimi aa timi nih kan duh ve lo" na vun ti mi ah acung ah kan ttial dih cang; Bama ti cu Laimi nih Kawl kan ti tik hna ah si she, Thailand cu Kawl nih Yodaya an ti tik hna ah si she, Deutchland cu Mirang nih Germany an titik hnaah si she, an mah an duh duh lo kha asi lo I, an mah le holh ning in an rak ngeih mi min asi kha universal in an pawm cio mi asi ti hi vialte tet-te kan langhter ah cun theih khawh lungtlian khawh awk ngai asi cang. Cucaah hina hman mi chart a palh ning hi research dang tuahhau lo in hika kan ttialmi vulei cung thilkalning hrim nih hin hi chart cu hmantlak lo hnawmbawm chunghlawh ding men asi ning alang ter kko tuk cang I hi Chart hrim hi zeitik hmanh ah hman awk asi ti lo ti theih khawh nakngai asi. Damte in. Lnk. ---------- From: zophei@yahoogroups. com [mailto:zophei@ yahoogroups. com] On Behalf Of Zasang Cinzah Sent: Monday, December 07, 2009 11:43 PM To: zophei@yahoogroups. com Subject: RE: [zophei] Chin,Lai ,Zo Miphun kong Key Points:
1. "[Mirang nih ]Mizeimi phundah an si ti an vun hlat tikah…. kum 750AD lio Kawlram ti in Anaw[z]rah tha siangpahrang nih a rak dirh khawh hlan kum 300 lio in ttialmi lungca ah Chin ti in an ttialmi miphun nunphung le holh a hmang mi Chin miphun ram a si kha Mirang nih an rak hmuh khawh hna."
2. "Chin timi min chung ah aa tel dih mi an si tiah cu upadi chung ahcun mi rang nih an ttial."
3. "Chin timi cu Falam le Haka nih Laimi tiah an ileh I Tedim nih Khamtung mi ti le Zomi ti in an leh . Mindat lei nih Chio tiah an leh ve. "
Falam le Hakha nih CHIN cu LAIMI tiah kan leh tikah Tidim le Mindat zong Laimi kan siter chih hna i, Tidim le Mindat nih CHIN cu Zomi or Cho tiin an i leh ve tikah Falam le Hakha zong hi Zomi or Cho an kan siter chih ve; nain nihin tiang kan kal ning ahcun cohlang mi a si rua lo; Zeicatiah, Zomi a timi le Cho a timi zong laimi ti cu an duh bak lo bantuk in Zomi le Cho si cu Laimi aa timi nih kan duh ve lo. Cucaah, Mirang nih Upadi ah an ttial bantuk in CHIN chung ah aa telmi MIN {miphun] an si timi ruahnak; Human Right Watch Website ah an tarmi te hi CHIN Miphun kan sining te cu a si ko lai dah! Damte in Asang. ------------------------------ "Serve with gladness" |
Kan Pulpit in kan Miphun kan remh hna lai
Kan Pulpit in kan Miphun remh hna usih From: lianhei cung <lianheicung@gmail.com> Subject: [Metkhuabo] Kan Pulpit in kan miphun kan remh hna lai To: "chinuniversityalumni" <chinuniversityalumni@googlegroups.com>, tabclairam@googlegroups.com, Metkhuabo@yahoogroups.com Date: Saturday, November 28, 2009, 7:14 AM Dawtmi miphun hawi hna, Kan miphun kong ah mah le ruahning cio in tial le langhter a si, kei zong ka hmuh ning in kan miphun caah ka ruahnak langhter ka duhmi a um ve. Minung hi nang na palh kei ka palh ti kan i el nak in kan ca i a thabikmi theih, ruahnak i pek le tuah hi a biapi deuh. Ram tampi cu phanh khawh a si lo nain Malaysia cu kan miphun ning nawn in rathnawhmi le kan duhmi hngahnak hmun ah kan hman cio. Hi Malaysia ram phan Laimi cung lawng in ruahnak kan chuah ahcun a dik thlu lai lo nain a tam u a si lo le, zeimawzat cu a hmaan kho men ko ka ti. Refugee in kan kalnak bik hmun a si caah ramthumnak a phanmi hi a tam u cu Malaysia in phanh a si i, cu in kan vai kalpimi nunzia cu hlonh thlu khawh cu a si lem lai lo. Cu kan zia le kan nunning kha Lai nunphung ( Chin Culture) ah ai cang te ko lai. Kan nunphung kan kalpi ning hi zoh tikah tih a nung ngai ko. Tuan deuh i ka rak tial bantuk in nitlaklei Khrihfa miphun ah Laimi hi can kan awl ngai ko cang. Hiti zozawt ngai le fello ngai, hruphrap ngai in kan nun hi mah le hmuh ning in chim ve ning law, kan pulpit in kan rak i cawnpiak ning he ai pehtlai rua ka ti. Kan biaknak le kan pulpit nih kan miphun hi a thanchoter ko, asinain thil timi cu a tha thlu lawng um phung a si ve lo bantuk in kan pulpit caan sau deuh a rauh cun nitlaklei lawng uar tuk i mah ram ah um duh lonak lungthin pu tiang in a kan cawnpiak caah aho cio paoh Refugee hi Paradise ah kan ruah sualnak a hram pakhat cu a si. Kan cozah puh ding a rak um hi cu Laimi caah vanthat ngai a si ve. Ram dang ah miphun dang zong an pem cio ko nain an ram kir than le an ram ah thil tha tuah ding hi an i tim peng. Laimi hi kan si ning in chim usih law, Ram tha seh ti cu kan kaa in kan chim ko nain (ahlei in ramleng phan Laimi nih ) ram that tak lai cu kan duh taktak rua lo ka ti, a sullam cu ramthumnak phan ciami nih kir lai phan a si i, Malaysia hrawng, India hrawng in Refugee hngakmi nih hawi ramthumnak phanh i kan ram kir lai cu tih taktak a si, cucu Laimi kan dirhmun taktak a si. A cunglei kan langhtermi tete hi Laimi kan lungput zeimawzat te khi a si, hi kan lungput ai thoknak a hram cu kan biakinn ai thokmi a si. Ruah caan a phan ngai ve cang. Laimi hi ram leng kan chuah tikah lung a rawk ngaimi cu Ramchung nak in a let tamtuk in kan i dawtnak ai then, kan miphun in kan i then i donghnak ahcun kan phun hna hi Lai ( Chin ), ti loin kan khuamin chin a hau te ko rua lai. Hlan kan pa le Khrihfa ai thokka i kan Pastor te cu mawh chiat awk an um tuk lem lo, Pathian bia te am lam chimh kan Khua cio Khrihfabu a thawnnak ding an kan chim, upat awk ngai an si. A vun dawttu Pastorte pawl nih ramdang an kal i, ramdang a nuamhnak an bia in an kan chimh pin ah an kan pemtak tikah kan miphun nih pem in than kan i tim. Cun Sunday School kan hngakchiat lio ah an rak kan chimhmi cu kan Khrihfa biaknak i zumh awk tlakmi hna tuanbia ( Eg. Adam, Esther, ... tbk ) an rak kan chimh tikah kan upat tiang kan i thanpimi cu Pathian a hna a tla lai maw ti in kan sual ko bu zong ah ruahnak kan ngei. A caan nih a vun kan kalpi lengmang hi a hlei in 1990 hnulei pawl ah Sunday School i cawnpiakmi cu kha zumh awktlakmi hna kong chim ti lo in, na piangthar maw? ti deuh lawng kan cawn tikah Khrihfa phung i dinnak cu kan kaltak diam i, Bible tlaih in lih chim hi kan caah a awl ngai ko cang. Dinnak timi cu Lai miphun caah David Van Bik le Bawi Hu dictionary chung lawng ah neih dawh kan si cang, kan nunnak ah dinnak kawl cu a har taktak ko cang. A zei a va si hmanh ah Miphun kong ahcun a tlai ti um lo in thil tha cu kan theih le cangka in tuah hi a tha bikmi a si ko. Atu ning in cun Laimi cu Pulpit in ai hruaimi miphun ah kan cang ko rih le, kan pulpit cawnpiak ning hi thlen a za cang ko lo maw? Kan miphun a ngan a damnak ah a herh lomi thil tampi hi kan pulpit in hloh a za cang ko rua, kan caah a thami hi kan pulpit in aupi a hau ko cang. Cuti cun kan miphun hi serhram i thok cang hna usih, a hlan ahcun kan pulpit cio in mah le associations cio tanhnak kha kan rak chim tawn, pianthar i sual khawh ti lonak kan rak chim, ramleng le phaisa lawng in ram remh khawh a si ti in kan rak aupi, cu nih a chuahpimi cu Miphun tlau-nak le miphun theknak a chuahpi cu mithmuh kuttongh a si ko. Tu chun caan ah cu kan rak i palhnak vialte cu a thar in ramh cang hna u si. Kan miphun le kan thlarau a damnak ding caah kan Pulpit cu a dikhmaan ning te in hmang cang hna u si, kan cozah sianginn hmanh in kan miphun a hruai te ding kan fale kan chimh khawh hna lo, kan church school ( Sunday School ) tal in miphun ca ah thlaici cin le thlak hram thok cang hna u si. Upatnak he Lian Hei Cung ================= Life is like a book, everyday is new pages |
A Voi 7-nak CARD Gospel Team
2009 Nov. 7 in Avoi 7nak CARD Gospelteam training thawk asi cang i aa pumpe mi hna cu atanglei bantukin an si.
1. Pastor Vic Thawng … Lungkhing (SBA), Leader
2. Pa Bual Lian Thang … Van Mual Thar (BABC)
3. Pa Bawi Peng … ... Hmawngtlang (ZPBA)
4. Pastor Van Uk Thang … Ohhla (GBA), Leader *aphan deuh rih lo, aphan ding
5. Nu Thawng Zing … Lungtar (SBA)
6. Nu Zung Len Tial … Lungtar (SBA)
7. Nu Ngun Thla … Ngaiphaipi (BAM)
8. Nu Ngun Vang … Ngaiphaipi (BAM
9. Nu Leh Tha Sung … Fanthen (LABC)
10. Nu Din Iang … Ngalang (ZPBA)
Group pahnih in kan then hna atu training kan tuah cuahmah lio asi. Hla phuah piak tu kan fialmi hna Saya Phun Lian Cung, Rev. Lian Hrin, Rev. Tial Hre Ling, S. Hrat Hmung le cawnpiak tu zawng tlamtling tein timtuahnak le cawnpiaknak an kan ngeih khawh an cungah kan i lawmhringhran. Nov.21, 2009 (3:00pm) ah Training kharnak kan tuah lai i Nov. 25 in khual tlawn an thawk cang lai. Thlacamnak innan kan tanpi cio dingah kan in sawm hna.
Ngai Men
Field Director
19 November 2009
CARD Gospel team thawngpang kan in thanh than ta hna.
- Avoi 7 nak CARD Gospel team training kharnak cu Nov.21, 2009 (3:00 pm) ah CARD Zungah hlunghlai ngai in tuah asi.
CARD OC, Resource persons, Advisors, Hlaphuahpiaktu, cawnpiaktu le Fellowship Chairman pawl tiin hlunghlai ngai in tuah si.
- 21 Nov 2009 (Zarh te zan) Mara Fellowship pumhnak ah CARD Gospel team pawl nih can an hman.
- 22 Nov 2009 (Zarh pini) ZION Thlaithar puaiah Group song saknak in caan an hman.
-22 Nov 2009 (Chunhnu pumh) ah Group pahnih in kan i then i Lautu Fellowship le Zophei Fellowship ah can kan hman pi hna.
- 22 Nov 2009 (Zan pumh) ah Senthang Fellowship caan kan hmanpi hna.
-23 - 24 Nov 2009 Hakha i ummi CARD nu le pa u le nau sinah Inn thim thlacam vahnak an ngei Zophei Inn 60, Senthang Inn 40, Lautu Inn 30, Mara Inn 10 Zotung Inn 5 tin thim asi zingzan thlacam vahnak zawngah u pa cheukhat le mino nih teimak tein an vahpi hna. Inn thimmi pawl zawngnih CARD tanpinak taktak an ngeih ti hi an thazang chuahnak in kan rak hmuh hna tikah thathawhnak tampi kan ngei.
-25 Nov 2009 in 18 March, 2010 tiang vah ding an si.
-Tutan aa pumpe mi kan nau le pawl hi an aw zawng an tha hla an sa kho dih, an hla zawng an tha ngai a ruan zawng an i ruang ngai, Pathain tu nih lam thahruai hna seh law thangchiat mual phonak um lo tein an dih khawhnak hnga thlacam piak philh hna hlah uh sih. Group pakhat ah minung panga lawng an si. Nu pa 6 le pa 4 an si.
Lunglawmhnak chimcawk lo he,
Ngai Men
Field Director
23 November 2009
Khuasak thiam cawng hnik hna usih (Saving le Loan kong)
From: Salai Bawi Uk Thang <cbthang@yahoo.com> Subject: [Metkhuabo] Khuasak thiam cawng hnik hna usih (Saving le Loan kong) To: "Metkhuabo" <metkhuabo@yahoogroups.com> Date: Thursday, November 12, 2009, 2:29 AM America ah Tangka Chiah ningcang Cozah nih hin mipi ca ah a ttha hmanh maw an ti mi tete hi an Website ah khat tthup in an rak chiah lulh hna i a kawl kho le ahmu kho nih an i hmuh, an i hman i a thei lo nih cun lodiam an lanh taak an thihtaak tawn ko. Cu hna lak ah apelpawi tete van zoh hmanh hna usih.. Mymoney.gov chung i aum mi lawng te an si caah mahhi weblink khi open hmasa ding asi lai. Cu hnu ah mah duhmi poh ikherhlai ding khi asi ko i atu cu Saving tuah le Loan cawi kong kan zoh hna lai. US khuasa family tampi nih hin an Tax return i an hmuhmi hi IRA account (tarleisang ca i khonmi) ah an chiah tawn. Acheu nih cun thlafatin in an chiah, an chap rih. Abiana ah Tax return kan hmuhmi lak ah a zahceu 2500 USD khi IRA account ah hei chia lengmang hmanh usih. Cuticun hei um ko usih law kum 40 arauh hnu ah zeizat dah asi timi hi US mutual company general history track record ning i kan tuak tik ah..??? zeizat dah asi khawh? Note: US economy nih umtuning ah inflation rate hi 3.8 % hi default ah an hman. Asullam cu tangka kan save mi hi 3.8 nak i atlawm deuh ah cun kan chiah mi khi asung lei asi ti khi asawh duh. Lakphak ti hrai khat ah fang khat asi mi khi kum 40 arauh hnu ah cun hraikhat ah fang thum hrawng asi cang caah khi bantuk tangka value azor mi khi 3.8 % in an tuak chih peng tawn. Atu lio ah bank kip nih percentage an kan peek mi hi 3.8 aphaan mi pakhat hmanh an um lo. Cu caah asungkhaan mi lawng te an si dih ti khawh asi. Hika link hi click uh. Initial saving balance timi zawn ah khin ahramthok cem i na chiah kawhmi tangka zat ttial uh. 2500 $ hei ti usih Deposit amount per period ah khin kum fatin zeizat dah na chap khawh tawn lai timi zat khi ttial uh. 2500 $ tthiam tthiam kumfatin khon itim usih. Deposit interval timi ah khin Annually timi khi select tuah uh. Number of deposit timi ah khin 40 in ttial uh. Annual return timi zawn ah khin 12 % hi punghman te i longterm investment asi tawn ning track record i a um ning te asi. Hika link i page 19 khi kau ulaw afiang cikcek lai. Inflation rate tucu cozah nih default in 3.8 hi an hman pengmi asi caah irinh ding asi ko. Cun calculate timi khi van hmet hmanh uh...$2,380,483.40 ( 2.38 Millions) Mi cheu nih cun zumh ding asi loh nan ti hoi men rih lai. Hawi nih an zulh cuahmah mi lam asi. An tuah cuahmah mi asi. Testimonies achim mi ngaih cawk lo in an um ko. Cu caah hithil hi zohsawh ding asi lo. Kan iawt cio ahau. Kan miphun sersiam tu lak ah mah hi hi saan atlai bik ding mi asi. Asullam cu thlakhat ah 100-200 karlak save khawh kan izuam cio hna lai tinak khi asi ko caah zeihmanh thil harsa pi khi asi lo. Kan mah cio nan mah cio nifatin a letthal lengmang mi nih an tuah cio mi asi. Mah bantuk kong hi Every Saturday night ah Suze Orman nih mipi lecture apeek tawn ko hna khih TV in zoh khawh peng asi. Cucaah thilsining thei bu te i khuasak athiammi cu tarleisang ah rian ttuan ahau mi an um kho hrim hrim ti loh. Million pakhat i a interest hin cun duhtawk in nunkhawh tuk asi. Laimi vialte hihnu kum 40 ah millioner kan si dih lai... kan si hrim hrim lai... chim ngam cia asi. Loan cawimi kong tucu hnu deuh manh caan ah kan van fian ter tthan te lai. Mah bantuk tete hi cozah website chung ah tling cikcek in an rak um dih. Life insurance tuaktaan ning formula te hna zong fiang tuk in an rak um cia ko i kan tuah mi hi zei dah asi ti hi a study mi caah cun chimh hau lo khin an lang dih cia ko. Life insurance kong zong kan cawng te hna lai. Atu lio USA minung 80 % nih kan itlaihmi LIfe insurance policy hi mirum company pawl i sipuazi an ituahnak lawng te an si i mah pumpak i ai hlaihlai mi hna caah cun alet 10 deng deuh in cawk awk tampi an um ko. Kan chim pah ceumau te lai. Nan khonmi chung in Cheuhra cheukhat cu Bawipa ta asi ti zong philh ciitceet fawn hlah uh. Caan anai tuk cang caah Bawipa arat lainak ding kongkau ah kan nunnak ready i kan ruah khawh lo ah cun pakpalawng pakpalawng lawngte khi kan si tthiam tthiam rih ko lai.
|
