THAWNGTHANHNAK

Source: Zophei Forum (26 April 2009) Akong: Zophei Baptist Association Thawngthanhnak Bawi Khrih ah dawtmi ramdang um Zophei u le nau nan dihlak hi cakuat in nan kut kan tlaih hna.Ka cakuat nih dam in an phanh cio theu hna lai tiah zumhnak ka ngei ko.Nan dih lak sin ah kan Bawipa vel le daihnak um camcin hram ko seh. Khuate lei cun nan sin i thawngthanh hi a rak her tuk ton i khua caan tete ah thawng kan in thanh ton hna caah kan kung a tha ton lo.a ruah zia rak kan thiam ko ne uh.ZPBA thawng tlawmpal ka vun in thanh hna. 1. 2008-2009 Budget kum chung cawlcanghnak       *A voi 11 nak ZPBA Bible Conference cu )October 4-7,08 tiang Congthia Baptist Church ah tuah a si.Khual 200 reng lo an tlung kho.CCC Principal Rev.Dr. H.Siang Kung nih "Worship"ti mi tlangtar in cawnpiaknak a ngei i kan i lung hmuih ngangai.Khual he lai he minung 500 tluk leng mang cawnnak ah an i tel kho.    *A voi 1 nak Zophei ram chung Buukip fonh Pastor te hrimhthannak cu Yangon ah November 10-13,2008 tiang tuah a si.Zophei ram chung pastor te 70 tluk an kai kho.Hi Programme chuaklak in a kan tawlrel piak tu Rev. Khamh Cung Nung cung ah lawmhnak chim cawk lo kan ngei.    *ZPBAWF leadership thaining cu Zephai A Baptist Church ah December 4-6,08 tiang tuah a si.ZPBA ram chung khua kip in nu upa pa hnih cio an kai kho.Rev.Ngun Kham,Pastor Ngai Men le sayama Fam Par nih an cawn paik hna.    *A voi 12 nak ZPBAWF Civui le training cu January 22-25,09 tiang Hlam Phei khua ah tuah a si.Khuakip nubu minung 249 an ra kho."Thlarau Nun"ti mi tlangter in Rev.Ngun Kham le Pastor Sang Iang nih an cawn piak hna.    *A voi 11 nak ZPBA BM Meeting le Civui pi cu Feb,26-March 1,2009 tiang Leitak A ah hlunghlai ngai in kan tuah khawh i Pathian kan thangthat.Thantlang in Dr.Hmuh Thang le an nu,Yangon YLBC in Rev.Biak Hnin nih an kan tel pi i kumdang nak in a nuam khun.Khual tlung 745 an tlung kho.    *A voi 12 nak ZPBAYF Civui le Training cu Vawngtu khua ah April 3-5,2009  tiang tuah a si.Khuakip in mino 250 tluk an tlung kho.Cawnpiaktu ah CCC lecturer sayama Siang Zi an sawm i mino dihlak an i lunghmuih ngaingai. 2.Hriphi area nupa kan leng hna.    Hakha lei i kan nu kan pa minung 7 le ZPBA ram chung in nupa minung 33 kan zapi minung sawmli nih April 4-5,09 ah khan Kuhchah khua ah Hriphi Area nu pa hna kan va leng kho hna.Hriphi B in nupa 6.Hriphi A in nupa 5 an phan kho.Thal 5 ni 12:00 noon  in Baptist Biakinn pi chung ah biaruahnak kan ngei.Ksn bis s dih lo caah zanpumh khawh 9:00 PM in 11:00PM tiang biaruahnak kan pehthan..Lungawi diriam tein bia kan i ruah kho i kaphnih in kan lung a hmui ngaingai.Hmailei Pathian nih a rem a ti tik ah cun kan i pumkhat hrim ko lai tiah ruahchannak kan ngei ko.Hi lenkainak caah ti in Australia um Zophei u nau nih K.660000/- an rak kan kuat i kan i lawm tuk hringhran.ZPBA in Naatum tlaih kua kan i phorh.Hriphi Area nih cawtum,Kuhchah nih vok thau sumhnga an kan thah ve. 3. Motor kan cawk.    *USA a um mi Zophei Family Network of America hruainak in US um Zophei u nau nih thazaang tampi an rak chuahnak thawng in Haimual Jeep 7/B 3552 cu February thla chung ah K.15500000(sing za le sawmnga le panga) in kan cawk khawh i Pathian kan thangthat.Hibantuk caan har lio ah ngeihchiah thazaang tampi chuah in Motor a kan cawk piak tu USA um Zophei unau dihlak cung le a kan tawlrel piaktu ZFA Committee ups dihlak cung ah lunglawmhnak chim cawk lo kan ngei.Lisence kan thlen khawh rih lo caah Line ah kan lut,Ayechain ah.I din lo titluk in Zophei ram chung ah a kal cuahmah cang.Kan miphun caah rilcat a kan pehtu a si hrimhrim ko tiash zumhnak kan ngei ko.Kan miphun caah Bawipa nih a lu nun ter hram ko seh. 4. 2008-2009 Budget kum chung ZPBA ram leng in hmuh mi phaisa Cazin   Ngaktah zohkhenhnak:    1)Rev.Sai Fung (Malay)  ......                      K.   300000/-    2)Pu Saw Aung te chungkhar(Norway)       K.  300000/-    3)Pu Rial Cem te chung khar(USA)             K.  100000/-    4)Pu Bawi Cem te chungkhar(Norway)       K. 1000000/-    5)Pu Moses Thawng Lian (USA)                  K.  245000/-    6)Mr.Cung Lian Bik (Canada)                      K.  241000/-    7)Tikir nu le pa (Denmark)                          K.  220000/-    8)Pu Lei Thawng le a hawi(Malay Zephai) K.  100000/-    9)Pu Rung Thang (Malay)                           K.  100000/-  10)Pu Za hmung (Norway)                            K.  100000/- 11)Pu Ngun Er  (USA)                                    K.    20000/- 12)Mr.Biak Thawng Ceu (Norway)                K.  100000/ 13)Mr.Za Hmung   (Australia)                        K.  100000/- 14)IZCC (USA)                                               K.1140000/- 15)IZCC Nubu (USA)                                      K. 500000/- 16)Germany um CCF                                    K. 200000/- 17)Ni Len Tial  (Norway)                               K. 300000/- 18)Newzeland CCF                                       K. 230000/- 19)CBMC Nubu (USA)                                    K. 347000/- 20)IZCC CE Department                                 K. 300000/- 21)Zophei Fellowship(Malay)                        K.2500000/- 22)David Sui Thang &Genesis  Van Tha ParK.  300000/- 23)Moses Thawng Lian (USA)                       K. 200000/- 24)Mr.Siang Lian Mang&an nu(Norway)      K. 500000/- 4.Ramthar riantuan nak caah kan hmuh mi    1)Pi Ngun Za Hniang le chung khar  (USA)      K.  100000/-    2)IZCC  (USA)                                                   K.3060000/-    3)Pu Van Hnin (Canada)                                  K.   90000/-   4)Pu Bawi Cem te chungkhar (Norway)            K. 800000/-   5)Pu Bawi Sang le a hawi(Norway)                  K.2100000/-   6)Congthia (Malay)                                            K. 628000/=   7)Hlamphei (Malay)                                           K. 938000/-   8)Mrs.Thlaawr Bawi Hrin  (USA)                        K. 120000/-   9)Pu Maung Sein  (USA)                                    K. 120000/-  10)Mr.Bawi Sang Lian (USA)                              K.1077000/-  11)Galgary Christian Church(Canada)                K. 314000/-  12)Ottawa Nubu (Canada)                                  K. 315000/-  13)MCMC  (japan)                                               K. 360000/-  14)Bawi Sang &le a hawi (Norway)                    K. 540500/-  15)Pu Ceu Hlei Lian (Yangon)                             K. 600000/- 5. Admin ca a kan hlu mi hna    1) Pi Mang Hlei Tial (Norway)                         K. 300000/-    2)Zophei unau (Australia)                                K. 660000/-    3)IZCC (USA)                                                    K.1500000/-    4)Washington DC Zophei unau                        K. 570000/-    5)Mr.Hrang Cem (USA)                                     K. 570000/-    6)USA Zophei (Motor project ca an kan                           kuat cang mi........                    K.13294200/- Note: Mah hi cazin hi February thla dih tiang cazin ning in a si caah telh rih lo mi zong a um ko lai,hmailei cazin tu ah a lang te ding zong a um lai.A ruah zia rak kan thiam hram uh. Hitluk in ZPBA riantuannak caah tiin thazaang tampi a rak chuahtu kan u nau nan cung ah Pathian nih a thluachuahnak kut kau chin in in samh piak hram ko hna seh. Lunglawmhnak chimcawk lo he, A rian thiang ah, Ngun Kham General Secretary, ZPBA. Note: Kan ram chung rianttuannak thawngpang a si a si ca ah information kan theihnak a si lai ti ruahnak he hun tar mi a si.

MANUALS 2009

HANDBOOK 2009 Health: 1. Drink plenty of water. 2. Eat breakfast like a king, lunch like a prince and dinner like a beggar. 3. Eat more foods that grow on trees and plants and eat less food that is manufactured in plants. 4. Live with the 3 E's -- Energy, Enthusiasm, and Empathy. 5. Make time to pray. 6. Play more games. 7. Read more books than you did in 2008. 8. Sit in silence for at least 10 minutes each day . 9. Sleep for 7 hours. 10. Take a 10-30 minutes' walk every day. And while you walk, smile. Personality: 11. Don't compare your life to others'. You have no idea what their journey is all about. 12. Don't have negative thoughts or things you cannot control. Instead invest your energy in the positive presen t moment. 13. Don't overdo. Keep your limits. 14. Don't take yourself so seriously. No one else does. 15. Don't waste your precious energy on gossip. 16. Dream more while you are awake. 17. Envy is a waste of time. You already have all you need. 18. Forget issues of the past. Don't remind your partner with his/her mistakes of the past. That will ruin your present happiness. 19. Life is too short to waste time hating anyone. Don't hate others. 20.. Make peace with your past so it won't spoil the present. 21. No one is in charge of your happiness except you. 22. Realize that life is a school and you are here to learn. Problems are simply part of the curriculum that appear and fade away like algebra class but the lessons you ea rn will last life time. 23. Smile and laugh more. 24. You don't have to win every argument. Agree to disagree. Society: 25. Call your family often. 26. Each day give something good to others. 27. Forgive everyone for everything. 28. Spend time with people over the age of 70 & under the age of 6. 29. Try to make at least three people smile each day. 30. What other people think of you is none of your business. 31. Your job won't take care of you when you are sick. Your friends will. Stay in touch. Life: 32. Do the right thing! 33. Get rid of anything that isn't useful, beautiful or joyful. 34. GOD heals everything. 35. However good or bad a situation is, it will change. 36. No matter how you feel, get up, dress up and show up. 37. The best is yet to come. 38. When you awake alive in the morning, thank GOD for it. 39. Your Inner most is always happy. So, be happy. Last but not the least: 40. Please Forward this to everyone you care about. Have a blessed day. ------------------- Note: Mah message hi Maahliap nih 20 APR 2009 ah a thlahmi tarchin mi a si.

Mifim Bia 20

Source: Thawngpang Group Mail (on 20 APR 2009) ( 1 ) Still water runs deep - Tidai cu thuuk pi in aluang" ti nak asi. Asawh duh mi cu minung ah hin a holh tamtuk mi nak in dai tein um zir i thuuk pi in khua ruat mi khi mifim an si deuh ti asi. ( 2 ) The want of money is the source of all evils - Phaisa duhtuk hi thatlonak vialte te i ahrampi asi" ti nak asi. Asawh duh mi hi hakkauh tuk i aza ti hngal loin phaisa mit lawng au ahcun thatlonak zong in phaisa hmuhnak asi poh ahcun kal asi cang caah thatlonak thingkung i ahrampi cu phaisa duhtuk hi asi tinak khi asi. ( 3 ) A wise foe is better than a foolish pal - Mihrut hawikom ngeihnak in mifim he i ral hman atha deuh" tinak asi. Asawh duh mi cu na thanchonak ding le na hngalhthiamnak kauhter nak caah zeihmanh santlai lo i hruh lei lam lawng an pialpitu hawikom ngeihnak cun afim mi naral kha atha deuh ti asi. ( 4 ) Action speaks louder than words - Tuahnak cu chimmi nak in a aw a thang deuh" tinak asi. Asawh duhmi cu kaa lawng chim len nak incun a tuah bak tuah mi nih khan chim hau ti loin tuahnak nih khan achim viar cang ti nak khi asi. ( 5 ) It is no use crying over spilt milk. - Atlecia mi cawhnuk cung ah va tah len cu san atlai lo" tinak asi. Asawh duh mi cu a thicia mi ruak cung ah kan dawt tuk ee tiah va tah len cu san tlai ti lo tinak zong asi. ( 7 ) A bad excuse is better than none - Thiam lo bu pi in ngeihthiam hal cu hal lo nak in atha deuh" tinak asi. Minung nih kan palh kan theih ko nain ka palh ti duh lo hi kan palhnak kha kan dirpi ko ti alawh lo caah ka palh ko ti poh kha chim loin um nak cun atha deuh zungzal ko tinak asi. Greece phungthlukbia asi. Laimi nih kan chanbaucem nak te asi fawn. ( 8 ) Don't hear one and judge two - Bia kamkat lawng theih cang ka in kam hnih in biachahnak tuah colh hlah" ti asi. Asawh duh mi cu - Minung pahnih buainak kong ah pakhat chim mi lawng ngeih in an pahnih ah ahodah palh / palh lo ti ah biachahnak tuah colh phung asi lo ti asi. ( 9 ) All that glitters is not gold - A tleu mi poh sui an si lo" tinak asi. Asawh duh mi cu zeithil poh hi asimi alo nain asi lomi an um dih caah thleidan thiam ahau ti asi. Kawlholh cun: Atuh - Asit ti khi asi hnga. ( 10 ) Among the blind the one eyed is king - Mitcaw lak ah mit pakhat tein khuahmu mi cu an lak ah siangpahrang asi" tinak asi. Aduh nak cu zeihmanh hngal lo mi zapi lak ahcun arak hngaltu te pakhat aum ahcun cu pa cu an siangpahrang tluk asi ko ti nak asi. ( 11 ) Beauty is only skin-deep - Dawhnak cu titvun caan lawng athuuk" tinak asi. Asawh duhmi cu muidawh hna i ani dawh cu an titvun cung te ah ai benh sawh sawh mi khi asi ko tinak asi. ( 12 ) Bad news travel fastest - Thawngchia hi a khualtlawn arangbik" tinak asi. Chim duh mi cu thawngpang tha nak in thawngpang thalo hi mi nih theih afawi deuh tinak asi. ( 13 ) Danger past, God forgotten - Thinphan thlalau nak adih tik ah Pathian kha philh asi" tinak asi. Asawh duh mi cu tihnak /thinphan nak / harnak um tik poh ah Pathian auh zokzok i mah tihnak le harnak in vun luat tik ah Pathian kha philh diam asi tawn tinak khi asi. ( 14 ) Eat to live and not live to eat - Na nunnak ding ah ei law ei ding lawng tu ah nung hlah" tinak si. Ei lawng rianh i tuan ve lo kha minung phung asi lo tinak asi. ( 15 ) Medicines cures the man who is fated not to die. - Athi ding asi rih lo mi pa cu sii nih adamh khawh" Tinak asi. Thihcaan achuah cang ahcun zeitluk thlopbul zong ah an thi ko tinak khi asi. Chinese phungtlukbia asi. ( 16 ) People who have little to do are excessive talkers - Aholh tamtuk mi khi rian tlawmte lawng atuan mi an si" tinak asi. Asawh duh mi cu mi holh kho tuk khi an holh nak ah an rian tu atlolh mi an tam deuh ti nak asi. ( 17 ) There is no secret that is known to three. - Minung pathum nih theih cang mi biathli cu biathli asi ti lo" tinak asi. ( 18 ) Open rebuke is better than secret love - Lungchung uam mi duhnak nak in lenglang in i sik hmanh a tha deuh" tinak asi. Asawh duh mi cu phuan ngam tung lo in mi fak pi in duh i mah pi lawng nih thideng in rak tuar len nak cun va kal i va sik len hmanh hmanh khi atha deuh ti khi asi. ( 19 ) A live dog is better than a dead lion - Anung mi uico cu athi mi chandeih nak in a tha deuh" tinak asi. ( 20 ) Speech is silver but silence is golden - Biachim hi Ngun asi i daite um hi Sui asi" tinak asi. Ka peh than te lai. Kawi Khen Kitchener, ON "The genius, wit, and spirit of a nation are discovered in its proverbs". Francis Bacon ------------ --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- Keimah phuahchom mi: A look that cheats, a book that teaches A hook the catch, a rook that loots A wise who search, a wick who weeps A man who feats, a dump who fails A wife who rules, a hub who loses A house that hosts, a bowl that boils A son who learns, a boy he is A turn that comes, a man he is ================= Life is like a book, everyday is new pages

Ram chungah himnak a tlawm chin lengmang

Source: Laiforum Mail (14 April 2009) Ram chung ah himnak a tlawm chin lengmang Naite ah khan Rangoon ah a ummi ngakttah sianginn le biaknak lei college cheu khat cu Kawl Ralkap Uktu hna(KRU) nih khar ding in order an pek hna, ti asi. Cu lak ah college pakhat cu 1970 thawk in tazawin tein registration a tuah mi asi, tiin theih asi. KRU nih kanhnulei kum hra hlei nga thawk in Krifami le tlangcung mi pawl hremnak le namnehnak an rak tuah mi kha atu ah an hun tthanter  chin lengmang mi asi Kum 2008  December thawk in nihin ni tiang ah KRU nih Rangoonkhua kiangkap i a um mi biakinn  100 leng an khar cang. Pastor 50 hrawng kha pumhnak tuah khawh ti lo ding in biakamnak min an thut ter hna, ti asi.  Cu ti an tuah mi nih Rangoon ah a ummi biakinn 80% kha harnak a pek hna, tiah Christian Solidarity Worldwide (CSW) nih thawng a thanh. KRU nih cu ti a tuahnak a ruangpi pakhat cu; Nargis rili tilet ruangah harnak a tongmi hna bawmhnak ah khan Krifabu  an i tel ca-ah asi, tiah khuaruahar ngai in theih asi.    KRU nih cun Kawlram chungah Kawl miphun pakhat lawng kan um.  Ethnic nationality nan timi "taingzintaa" an um lo, tiah New York khua ah a um mi UN zungpi ah an chimh hna. Asullam cu, Chin, Kachin, Karen, Shan tbk., pawl hi mi phun dang an si lo, Kawl lawngte an si dih ko, an va ti hna.  Laimi nih "unau laihri tlai kan si," kan ti ttheu bantuk hin an nih nih "Tta u ttung sinn, ngi a ko zin kan si", tiah rul nih a meite a hngerh i, zu le va nih rawl ah an ruah i, an rak tlanh sual cangka a dolh hna bantuk khan, a aw-an aa thlum ter i, a thei lo nih i zumh sual ah dolh dih ding in setan ngian in a kan lem mi asi.  Cu kong fiang deuh in hmuh khawhnak cu atu KRU nih an suaimi constitution ah an langhter mi Kawlram puanlang(national flag) thar ah "ARFI' pakhat te lawng an cuanter mi kha asi.    Ram chungah cun Laimi bantuk "taingzintaa" timi pawl zapi kha Kawl holh holh dih ding in le Budit biak dih ding in ciammam tein timhlamhnak an ngei i, cu rul policy cu biatak tein an lo hma can ah an kalter.   Mah kha, Kawlram ah Krifa biaknak hloh i, Budit biakter dih hnu ah Laimi sinak hloh i,  Vaimi siter dih ding in an timh mi cu asi.  Mah kha "Ethnic Cleansing" kan ti tawn mi le "Burmanization" an tuah ee, kan ti tawn mi hna kha an si. Phun dang in chim ahcun KRU cu Laimi cungah "RUL POLICY" a ngei, tinak asi ko.    Laimi cu Budit biami ram ah Krifa kan si i, a hlum tein kan um ca-ah kan Krifa sinak hi kan miphun theihtlei identity ah aa cang.  Kan Laimi sinak le kan Krifa sinak cu tthen khawh lo tiang in aa tlaih-tthup i, fek tein aa sengh tikah Laimi(Chin) vun ti le cangka Krifa asi lai, tiah ruah asi colh bantuk in Kawlram mi ka si, Krifa ka si, vun ti le cangka Laimi asi lai, tiah ruah colh asi.  Cu tikah kan Krifa sinak hloh cu kan Laimi(Chin) sinak ci hloh kha asi ko.   Kum hmasa deuh ah khan kawlrawn ah a um mi fanau le pawl sianginn an up tik hna ah, an Lai min, Tluang Khar, Thla Hre, Hram Uk, timi pawl kha Kawl min ah thleng dih uh, tiah hranhram in an fial hna.  Kha ngakchia Lai fanau le pawl kha an hun upat tik ahcun an Laimin tete kha an philh lai, asiloah zei ah an rel ti lai lo.  An min hram ah "Salai" asiloah "Mai" tete an chiah lo ahcun a dongnak ah cun an miphun Laimi(Chin) sinak zong kha a lo te lai. "Nga Chin ma hoh, a phe Chin phit de," aa timi cazin ah khulrang ngai in an lut te lai.   A cunglei kan chimmi "Rul Policy" kha atu ah KRU cu tazawin cozah an si lo ca-ah thli thup  deuh in an tuah cuahmah ko nain a theimi mit chung ah cun fiang put in a lang ko. Zoh u law, Rungtlang ah vailam tung bunh mi phoih riangmang i, cuka hmun ah phungki lukawng dir ter cu, kan in tei hna, kan in uk hna, kan ke tang ah nan um, hei ti kha asi ko.  Cu cu hlan lio Kawl siangpahrang nih Shan te hna, Mon te hna Rakhaing te hna an rak tuk i, an tei hna tikah tlangbo cungah puanlang tar i, kan tei cang, kan uk cang hna tinak langhternak can ah budit pura an rak sak tawn bantuk kha asi.    KRU lutlai Tang Suai cu a mah le a mah siangpahrang ah aa ser i, hlan lio siangpahrang nih ram a rak ukning sattal in ram uk a duh.  Nepyidaw ah Anawratha, Bazinh naung, Alawng paya, hei ti bantuk hlan Kawl siangpahrang panga hna milem kha sang pipi in a sak hna i, a tar hna kha nan hmuh lai. Bogyoke Aung San bantuk ram a sersiam mi hruaitu hna kha cu hloh khawh aa zuam lai.  Atu ah Kawl tangka caku cung ah saram zuk lawng a cuan kha nan hmuh lai.  2010 kum thimnak kha hranhram in a nam chih te lai i, a dih tik ah cun atu ah  firkhut in a tuah mi pawl hi tazawin in langhngan in a tuah te lai.  A ka nih cun 'democracy' a chim lai.  A taktak  democracy kong a chimmi  hna kha cu a tlaih hna lai i, kum 45 tiang thong a thlak hna lai.  Federal kong a chimmi cu kum 90 leng thong a thlak hna lai.  Cu bantuk in kan hmaika ah thil tampi a tuah kan hmuh ko bu ah zeitiin dah kan zumh khawh ti hna lai. A zeiti hmanh in zumh khawh ding an si lo.    KRU nih 2010 ah thimnak kan tuah lai, an timi hi mah "rul policy" bak cu asi.  An firkhutnak vialte kha tazawin ah an canter lai i,  mifir nih tazawin in ram uk khawhnak lam an sialmi tu asi kha ramchung ramleng khuaza kip ah a ummi Chin miphunpi nih kan theih dih ding ah ka hun phuan mi asi.  Ramleng rian ttuanmi hna nih ram chungah kan kuat mi hnik khat tete hi KRU caah cun an nunnak ca ah thazaang si asi ve.    Cuca-ah ramleng rian ttuan mi hna nih khuazing Pathian nih an zaangfah i, an pekmi Bawipa thluachuah sunglawi asimi nan tangka ngeih mi hnik khat tete kha KRU bank ah chiah ding ah cun fak piin iruat hmasa nan hau lai.  Ziah tiah KRU cu setan ngian a ngei.  Setan rul cu dolh a hmang.  A pelte hmanh zumh awk tlak asi bal lo.   Salai Vantu

EASTER SUNDAY SERMON by Vawkuu

Kan Bawi Jesuh nih akan phorh mi Thawngtha
Text: Marka 16:1-8

“Sabbath ni kha a dih tikah Mary Magdalin le Jeim nu Mary le Salom nih khan Jesuh ruak thuh awk caah cun zihmui kha an i cawk. Zarhpi Ni zingkate, nichuah kate ah khin, thlan ahcun an va kal. Lam ah cun pakhat le pakhat kha. “Thlan khar lung kha ahodah a kan thawnpiak te lai” tiah an iceih. (Akhar cu lung nganpi a si). Cun an hun zoh i lung kha a rak i thawn cang. Cu caah thlan chungah cun an lut i puan rang aa aih i orhlei kam i a rak thumi tlangval pakhat an hmuh i an lau ngaingai. Cu pa nih cun, “Nan thin phang hlah u. Vailam ah an tahmi Jesuh, Nazareth khua mi kha nan kawl ti kha ka hngalh. Sihmanhsehlaw hika ah hin a um ti lo- a tho cang! An vuinak hmun hi zoh hmanh u…………”

Dawtmi Unau hna, kan phanh bal rih lo mi nihin ni zingceudawh nih nang le kei caah thawngttha pakhat a rak kan phorhmi cu; 'Kan Bawipa Jesuh Krih cu thihnak in a tho than cang!' ti hi a si. Thihnak teitu kan Bawipa Jesuh Krih min thangthat si ko seh! Vawlei cung ah biaknak tampi he zumhmi phunphun an um cio. A sinain cu an biakmi pathian hna cu thihnak teitu Pathian an si lo. Kan Bawipa Jesuh cu zultu hna sin le kan sinah bia akan kamh bantuk in nithum hnu ah a tho than! Kan Bawipa Thawhthannak cu kan caah a sunglawi tuk hringhran i, sullam angei taktak.

Zeitiahcun Paul nih I Corin 15:17-18 ah a kan ti bantuk in, kan Krihfa sinak le kan zumhnak hi Bawipa Jeush thawhthannak nih sullam a ngeihter caah a si. “17 Cun Khrih cu thawhter a si lo ahcun, nan zumhnak cu hlennak men a si hnga i nan sualnak chung i nan tlau ko rih a si hnga. 18 Cuhleiah Khrih a zummi a thi cangmi zong kha an lo tlau dih ti a si fawn hnga” Cu caah tuzing caan ah kan Bawipa Jesuh thawhthannak nih Thawngtha (Goodnews) akan phorhmi hna lakah pathum hi ihrawmtti kan duh hna.

Nunnak thar
Jesuh thawhthannak (Resurrection) ti cu “thih hnu nunnak ngeih” ti khi a si ko. Tu Vawlei cung pumpaluk in kan zohtik ah, Easter Sunday timi biafang nak in Resurrection Sunday ti hi mikip nih an hman duh deuh ngai cang. A sullam cu an va ikhat ko hna nain Resurrection Sunday ti hi ka uar deuh ve. Hi nih a langhter mi cu nang le kei zong Jesuh chungah kan um i, Jesuh zong nih kan chungah a nun ve ahcun kan thih hnu zongah nunnak thar pek kan si lai ti hi a si. Cu ruangah Pathian fa a si i, Amah a zum mi poah cu thih hnu nunnak kan ngei dih ve, a thicia mi zong siseh, a thi rih lo mi zong kan dihlak caah nunnak thar petu Bawi a si. A thihnak ah kan thi ve, a thawhthannak ah thawhter than kan si i Amah nunnak thar kan ihrawm ve. Cu caah Jesuh thawhthannak nih a kan fianter mi cu vawlei cung ahhin voikhat cu kan thi ve dih cio ko hna lai i, a thawhthan bantuk in thawhter than kan si dih ve te lai. Cun Jesuh he zungzal nunnak kan ihrawm than te lai khi a si. Cu cu nang le kei caah Thawhthannak (Resurrection) sullam cu a si. Thawngtha sungluai tukmi a si. Pathian min thangthat si ko seh!

Ruahchannak thar
Kan Bawi Jesuh a rak thih lio ahkhan azultu hna le a nu Mary le innchungkhar hna cu ngaihchia lungkuai in an rak um. Sihmanhsehlaw cu tin an ngaih a rak chiat tuk lio caan, ruahchanhnak zeihmanh an rak ngeih ti lo lio ah khan, a thawhthan nak nih lunglawmhnak, le ruahchanhnak a vun pek than hna. Dawtmi u le nau hna, nifa kan nunnak ah ngaihchiatnak phunphun, beidonghnak, lungdonghnak le harnak phunphun kan tong cio ko hna lai, sihmanhsehlaw nang le kei ruahchanhnak pek awk ah nihin ni zingah kan Bawipa Jesuh a tho than cang! Ngaihchiami hnemh awk ah le, lungdongmi hna ruahchannak pek awk ah, nihin Amah a zummi kan pumpak cio ah a nung than cang. Na zumh ahcun na chungah a nung i, na caah ruahchannak le hnangam daihnak petu Bawi a si. Jesuh thihnak in a thawh hnuah Zarhpi ni zingkate ahkhan Mary Magdalin sin ahkhan a lang hmasat bik (Marka 16:9), Mary nihcun a hawi le kha a chimh hna. Nihin ah kan pawngkam ummi kan hawidawt hna zong hi thawngtha hi hrawm ve hna u sih. Beidong mi hna le lungreithei ngaihchia mi hna zong hnem hna uhsih, bawm hna uhsih, dirkamh hna uhsih. Thazang pe hna uhsih. A nungmi, adikmi ruahchanhnak le thih hnu nunnak (life after death) a ngeimi kan sinak hngalhter ve hna u sih.

Lungrualnak thar
Cun kan Bawipa Thawhthannak nih a kan phorhmi cu ruahchanhnak lawng si lo in lungrualnak le idawtnak zong akan phorh chih. Mary le a hawile pawl, le a zultu pawl hna nih hi thawngtha an theih lio ahkhan, pakhat le pakhat cungah an lung aa lawm i, lungrual tein mikip sinah hi thawngtha hi an rak aupi ti kan hmuh. Cucaah u le nau hna, Pathian a zultu le a zumtu kan si bantuk in, kan umnak cio te ah lungrualnak he pakhat le pakhat cungah dawtnak ngeih hi nihin ni zing ah Jesuh thawhthannak nih a kan hmuhsak mi a si. Cu cu Krih a fa sinak aa hngatchannak pakhat zong a si.

Lungrualnak (Unity) ngeih hi Pathian fa kan sinak tehte pakhat a si i, Krih ah pumkhat kan sinak tehte zong a si (Eph 4:4). Cun teinak le hlawhtlinnak hrampi pakhat zong a si chih. WCC an motto tlangtar ah doctrine divide, Service Unite an ti bantuk in kan biaknak background le kan chuahkehnak hna ai dan cio ko zongah Jesuh ah pakhat kan sinak, lungrualnak le dawtnak he tuanti, tangti, thangthat ti hna usih. Kan nunnak ahhin Krih ah pumpkhat kan sinak lungrualnak hi kan upat i sullam kan ngeihter si ahcun kan cawnnak le kan tuanhawlnak ah hlawhtlinnak kan hmuh zungzal ko lai. Pathian sunparnak a lang zungzal ko lai.

Nihin nithar ah kan Bawipa Jesuh thawhthannak nih akan phorhmi thawngtha pathum; Nunnak thar, ruahchanhnak le Lungrualnak thluachuah cu kan dihlak cungah hmun caamcim hram ko seh.

Nan Unau,
VawKuu

ZIT SERMON (11 APR 2009) by Rev Chan Ling

Zarhkhat A Nguh Lo Mi Thangtthatnak (Mtt. 21:9 , 26:40 , 26:49) Bawipa thawhzarh Sermon Hi bantuk in hmunkip um mi kan Zophei mi sinah thawngttha phuan kho ding in caan ttha a ka pe tu ka Pathian cu a min zungzal thangtthat in um ko seh. Kan tlak tlin lo bu in hi bantuk caan a ka hoih tu hna Zophei kan pa le cung zong ah kaa lawmtuk ti chim hmasa ka duh. Pathian nih sunpar nak co zungzal ko seh. Hi bantuk kan Bawipa a thih caam tuak he i tawn in caan nan ka pek ka ruah ah hin ka thin lung phun dang ngai in a um. Phungchim ding tampi um ko hmanhsehlaw chim kaa tim lo i a thih nak kong he pehtlai in " Zarhkhat hmanh a nguh lo mi thangthat nak, ruangah a chuak mi thih nak ," ti nih hin ka lung a ka suk tuk i hi bia, bia tlang hmang in i ruah tti hna u sih ti ka duh. Kan rel mi Bible ah khan kan hnu zarh Palm Sunday ti mi ah kan Bawipa Jesuh sunglawi ngai in Jerusalem an luh ter i kan Siangpahrang a si cang lai an ti ruangah thangtthatnak an pek i an si ning dih lak an siannak kan hmuh. An thangtthat hnu zarhkhat a rauh hlan ah Gesmanidum nili zan Pa sin thla a cam kar ah Peter le a hoi le nih an rak i hngilh tak dih i kan Bawipa nih Peter suimilam pakhat hmanh nan ka ngak kho lo maw?, a vun ti i cu luk lak ah a dawtbik mi hmunkhat ah rawl kho a purh tti mi Judas nih Saya ti in a rak hnamh i cu a hnamh bak ah a hnu in thircikcin nih a zulh cawlh. Hi thil hna ka tuak i ka lung a ka suk tuk i ka miphun hoi a si mi Zophei mi dih lak zong nih bia tak deuh in ruat u sih ti ka duh. Isaiah -43:21 ah cun Minung hi a mah thangtthat tu ah a mah Pathian nih a caah aa ser mi a si zia kan hmuh. Cun Salm-146:2 ah cun kan nunnak a um chung poah cu ka thangtthat lai a ti fawn. A ho kan si ah kan duh bik mi le kan i lawm bik tawn nak cu thangtthat kan co le cawnghlawmh kan co can khi a si tawn.Pathian nih a duh mi cu keimah zong thangtthatnak ka pe hna sehlaw Vawlei minung an mah le an mah zong i thangtthat hna sehlaw i lawmh ter cio hna seh ti cu a kan duh mi a si. Nihin Vailam i an khenh mi kan Bawipa kong ruah ah hin a ho rual nih hme an that i an hrem ti tikah zahan zarhpi ni i Jerusalem a luh lio i a dong tu ,an thil ngeih mi vialte a caah an phah piak i a thangtthat tu hna nih an that ti hi vawlei cung pi theih a si. Hoi dawt an thangthat lio ah khan cun zungzal an Siangpahrang ca ding ah le Uktu ding ah a si na-in an ruah ning a si lo cang ka Vailam ah that ko u ti in an ttang tthan. U nau ni hin kan Pathian biak ning le thangthat ning hna hi ruat tthan ve hmanh u sih. Biakinn chung i suimilam caan chung te ah cun thiang hirhiar in thinlung tak in a thangtthat mi kan lo. Na-in Biakinn leng kan chuah cun kanmah kel kan i chuah tthan tawn. Biakinn chung kan um ah cun " zeizong te kan pek" kan ti i kan din, kan ei, kan hmawm, kan khai,kan zuk zong a mah ah kan chanh i kan kut ah a um lo. Pumh a dih cang ka a cheu innkaa hmanh chuah hlan i Jesuh kut chung cun kan chuh tthan cawlh i kanmah nih kan i ken tthan tawn. Biakinn chungah cun bia ttha le holhkaa ttha , mithmai ttha long a leng na-in a leng kan chuah cun a lo tthan dih. Rom-1:21 ah cun," Pathian cu, hngalh cu an hngalh ko, sihhmanhsehlaw pek awk a tlak mi Upat nak kha an pe duh lo, a lawmh zong an i lawmh duh lo a ti. "Nang tah aa tlak mi thangtthatnak le Upat nak cu na pe ve maw?". Mi tampi ram leng chuah lai hmang i Pathian thangtthat le lawmh kan duh ning kan Pastor le cung i kan i lawmh ning le nu le pa, Khrihfabu cung i kan i lawmh ning hna hi ka ruat. Micheu cu kaa lawm tuk Pastor kan philh lai lo an kan ti i kawlram in an chuah hnu cun an kan thei ti lo, Lakphakti man hna cu chim lo thawngpang hal hmanh kan tong ti lo. Cu bantuk tthiam cun Malay in ram thumnak lei a chuak mi hna zong an kal nak ram an phanh hnu cun hnu lei in thlacam piak tu a philh kan tam ko cang. " Nang tah na philh ve sual maw?". Cun nu le va kong ah Mi tampi cu thih hlan lo long hmanh si lo in thih hnu hmanh ah aa tthen kho lo ding tluk in an i duh an i daw, na-in a rauh hlan ah an i then, a cheu an fa le khoi zei lei kan panh lai ti theih lo in a vaih ter mi kan tam cang. Judas nih Jesuh a hnamh mi cu minutes hmanh a daih lo. Cu bang tu lio mi tampi a lang in nu pi hna cah can kan phan i a lang in muih nak in phaisa tam ruang hna ah maw …Ee..ti in ram leng chuah in i tawn taktak ah cun a si kho than lai lo ti in aa tthen mi an tam tuk . Phaisa hnamh cu a nuam na-in minung ngai i hnamh chih ko cu kan i harh tawn. Nu le Va kar i kan i duhnak le kan i dawtnak hna hi chan tling a nguh mi a si awk a si. Ramdang a pet mi hna nih ruah awk bia in ka duh mi cu kan i thangtthat nak le kan i lawmhnak hna hi zei tiang dah a nguh awk a si ti hi kan fian deuh awk ah ka duh. Ram dang phanh tik ah a phan hmasa mi hna nih rak dawn cu a si i a hnu a hung phan mi hna nih kan i lawm tuk e tiah toidor te in bia chim le thangtthat nak pek an si. Tlawm pal an vun um i an mah te in um kal an thiam nawn cun hmasa i an ca i a rak tuar tu hna le dawtu hna kha zei ah an rel ti hna lo. Kan phanhnak kip ah hin thangthat le lawmh nun a tam ah cun kan miphun hi kan i daw chin lai i kan i hlum chin lai i, kan tthang cho lai. Thangtthat le cawnghlawmh nun kan dai thlanh ah cun kan phun pi in kan zawr chuk chin ko lai. Ngak chia te hmanh a lawmh zia kan thiam hna ah cun nawl an ngai khun i kan herh mi hlawh a tling tawn. Na nu pi zong a tuah mi thil hme te cung ah a lawmh zia thiam hnik an dawt deuh hrim hrim lai. Na va zong kha nangmah kan vat cu ka van tha tuk, nangmah hlei in pa vialte lak ah ka lung a cam mi an um lo ti law na ruah lo mi thil ngan zong an cawk piak ko lai i an dawt khun ko lai. Isaiah-1:2-3 ah cun ka cawm cia ka ken cia ka fa le lila nih an ka doh i an ka ral a ti.. Na ca i Bawipa tthat nak ruat tthan law a mah cu thangtthat law lawmh tuah.Bible ah cun ser mi thil dih lak nih thangtthat hna seh ti kan hmuh i cu lak ah minung cu a mah Pathian muikeng le a thangtthat tu ding ah a kan ser bang , fak chin chin in thangtthat nak le lawmhnak pe hna u sih. Zarhkhat lawng a nguh mi thangthatnak si lo in a zungzal in  thangtthat le lawmh a dai lo mi kan si zia thei cang hna usih. Kan miphun chung U nau pakhat khat na lawmh le Pathian rian tuan tu kan lawmh hna hi A mah lawmh le thangtthat a si zia zong thei usihlaw a tu thawk in Jesuh cu zarhkaht long a nguh mi thangtthatnak si lo in a zungzal a nguh mi thangtthatnak le lawmhnak pe hna usih ti forh fial bu in ka phungchim ka dongh ter. Kan Pathian nih thluachuahnak pe ko seh….Amen… ------------------------------ "The Greatest Hope of Society is Individual Character"

LAWMHNAK MITTHLI LENHOI

Soure: Metkhuabo Group Mail on 10 April 2009 [Lanhtak Puai thengte ah Bawipa Jesuh a thihnak le Lomhnak Mitthli kong Sermon ttha ngai a si]   "Lomhnak Mithli Lenhoi"   Cawn nili ni zingka fingrei a cah hlan. Hi ni cu tlakrawh sermi liim ding asi caah tuan ah rian ot ding a si. Judah cu tuan ah ka tho lai a ti nain, a thawh hlan ah a innpa hna kio le rak thawng nih a hun thangh. Tual ah a chuak i a hna a tun cu, "Maw ka fapa, na nun a tawi tuk ee, a kan cawmtu ding fa upa bik na si hi na thei lo maw?.... " ti'n a nu a ttap len ko. Alu ai khun i, "An fapa upabik pei a thi hi" tiah a lung chung tein a chim. Cu hnu ah inn dangdang zong in ttah thawng cu a hun theih chin lengmang. Chungkhar tampi in an fa upabik cio an thihnak nih a thinlungah mei bang in a hun kangh..   Inn chungah a lut zokzok i, a fapa upabik Silas, a it ko mi cu a thi maw a nung ti hngalh duh ah a thintur a va tongh. A fapa Silas cu ai tthang i, "Ka pa ziahdah na ka tongh?" a hun ti. Apa nih zei bia chim loin a kaltak. Judah cu a nupi Ruth sinah a va kal. Judah le Ruth nih cun a sullam an hngalh cang caah, cu bantuk ttahhram thawng lak ahcun holh lo ring loin hmaitonh in an i kup. Judah nih din tein a chimmi bia cu, "Jaweih min thangthat si ko seh" a ti i a nupi Ruth nih din tein "Amen" a hun ti piak. An mitthli haimi cu an i hnawh piak veve.   Terual ngai si hna kaw, an fa le cu pakhat hnu pakhat an hong tho. Hngakchia bik nute, holh tam ngaimi Melodi nih bia a hun hal hna.   Melodi:  "Nunu ziah dah hiti mi an ttah zeidah a cang hnga?". Anu nih a pheicungah a hun pom i anu cu fawi le bai ah a holh kho lo, a mitthli cu a fanu biang ah a hong tla.   Melodi: "Nunu ziah na ttah ve?".  Anu nih a lu a thin i, a fanu biang cung mitthli te cu a hun hnawh. Cu hnu ah din tein a hna kam te ah a chimmi cu,   Ruth: "An fa upa bik poah kha vancungmi nih an thah hna".   Melodi: "Nunu, vancungmi cu an va sual ve, ziah ka u Silas hi an thah ve ne lo?". Anu nih a let kho ti lo. A fa upabik cu a hei zoh i alung chung in na naunu hi ngaithiam ko ti'n a mit a hei ttheh.   Judah: "Nan zapi tein mileng khan ah ra u law thla kan cam hna lai" ti'n mileng khan lei ah a kalpi hna. An fanu hniang Melodi cu holh ai tiim nain, a pa nih a kut in a hmur a phihkanh caah a dai tthan.   Judah: "Nizan i sa kan thah mi kha a sullam a tling cang. Kan pu Moses sinah Jaweih Pathian nih a fialmi a si. Sathi kha innka ba ah neh u, a kan ti caah kan nehnak kha a si. Zan lai ah vancungmi an ra i, innka ah sathi ai neh mi inn poah an lanhtak hna. Sathi ai neh lomi inn chungah an lut i, an fa upabik kha an thah hna". Thaba ngai in a hun i din i, a cil a hun dolh. Bia ka peh lai a ti lio ah a fanu Melodi cu inn lengah a va chuak ta duak i, an innka ba cu cho zoh in a hei zoh. Nizan ah apa nih sathi a nehmi a hmuh hnu ah a rak lut tthan.   Melodi: "Papa sathi nehmi inn poah i vancungmi an luh ve lo cu zei sullam dah a si hnga?". Cu biahalnak cu fawi le bai ah an let kho lo. Lanhtak Ni (Passover) sullam tu nih cu Melodi biahalnak cu a fianter. Thla an cam. Thla an cam lio ah an chungkhar dihlak in an i lomhnak mitthli an biang ah a luang. An nu le an pa cu an thlacam bia hmanh an khek kho lo, an ttahnak ah. Thlacam a dih cun Melodi hmanh cu a mitthli a hai ve. An upa bik Silas ko a thlacam thawng a than hlei ah a ttah thawng zong a thang bik. An innka ba ah sathi rak neh hna hlah sehlaw a hei thi ve ko hnga ti a ruah ah a celh in a celh lo.   Khua ahung ceu chin lengmang. Zumlotu Izip chungkhar kip ah ruak pakhat cio an ngei. Ruak hmanh ah fa upa bik, minchawngtu an si hna. Thisen ai nehmi Isarel chungkhar tu cu chung tling tein Bawipa Pathian an thangthat.   Cu ni, an luat ni cu "Lanhtak Ni (Passover)" ai thok ni a si.  Jaweih Pathian nih, "Hi Lanhtak ni hi nan techin fapar tiang na ulh zungzal lai" a ti hna. Isarel mi nih atu tiang hin Jerusalem khualipi ah an ulh zungzal.   Bawi Jesuh le a zultu zong cu Lanhtak puai zawh ding ah Jerusalem ah an kal ve. Jesuh cu an rak tlaih i a sual bia an ceih. A sualnak pakhat hmanh an hmu lo. Pilot nih, "Fung in tu u law, nan Lanhtak puai poah ah misual pakhat thlah a si tawn bantuk in ka thlah tthan lai" a ti hna.   Mipi nih, "Lainawng Barabas tu kha thlah law, Jesuh tu hi vailam ah khenh si ko seh" ti'n awreng chuak in an au. Pilot nih zei a chim ngam ti lo. An kut ah a pek hna. An tuk, an vuak, cil an chak, hnu ah vailamtung an put ter i Kalvary tlang ah an khenhchih. Lanhtak ni le caan theng te ah Jesuh a thih hi Pathian nih a ruahcia mi le a khan cia mi a rak si. Nangmah le keimah kan luatnak hnga ca dingah a si. Hi dawtnak thisen luangmi nih hin na thinlung chungah mei bang an kangh ve cang maw?   Lanhtak lio ah Jesuh a thi, misual Barabas a luat. Lanhtak lio ah Innka thisen nehmi an luat, ai neh lomi fa upa an thi.   Melodi te chungkhar, thisen thawng in Lanhtak ni ah an luat caah "Lomhnak Mitthli" a luang. Jesuh nih hell mei tili in kan luatnak hnga a thisen a thlet. Cu thisen ai nehmi (zummi) poah cu an luat lai.. Luatnak Jubilee darklhing cu tum a si cang. An tum tthan ti lai lo. Zungzal ca in an tum cang. Hla nih, "Maw khuaruahhar tiva a luang a kan Khamhbawi chung in, van phak khawh tiang ka hla ttha cu thisen thletmi a si" a ti.   Nihin Lanhtak ni sunglawi ah hin a ttapmi chungkhar maw na si, lomhnak mitthli a luangmi chungkhar dah?   Pu Mang Cung Nung   ================= Life is like a book, everyday is new pages

MALAYSIA LEI NIH KAN CELH TI LO

Malaysia lei nih kan celh ti lo by Lian Hei Cung Source: Metkhuabo Forum Mail on 9 APR 2009 Dear careltu hna,                             Ka subject zon i ka tialmi bia nan hmuh cun zei thla a si hnga tiah nan ruah colh ko lai. Thin phan tla lo in nan um  ko lai. Thong ah maw an tlak tuk, si lo ah zawtfah le thih loh nih hlah maw Malaysia lei hi a den tuk cang hna ti in nan ruah ko lai. Thong tlak cu kan tlak tawnmi a si ko  pin ah Refugee hmuhnak zong a si ve caah Malaysia phan laimi ca ah cun tuar tawnmi a si ko. Amah bel thawng thlak tha hnem le tha hnem lo tu in a um. Cun thih le loh zong hi Malaysia lawng si lo in minung nih kan phanhnak paoh ah kan tonmi a si ko, a tongmi chung khar caah mitthli a tlak pengmi phung a si ko.                       Harnak hi ton phung a si i, cu harnak cu hrial khawhmi harnak le hrial khawh lomi harnak tu in ai theu sawh sawh bia a si. Hrial khawh lomi thihnak, van chiatnak cu zei ti awk a tha a tuar zia thim tu kan cawn awk a si ko. A tu Malaysia nih kan tonmi  kan buai ngaimi cu Nu le Va thannak kong hi a si. I ruah piak thiam ah cun then lo in a si kho ko i, nang maw kei maw ti i kan um ah cun then lo tha lo in um ding lawng khi a tang ko. Malaysia ram ah bomh a nuam lo bikmi thil le lamkaltu si awk ah a nuam lo bik tung i ceih lo tha lo in kan ceihmi cu nu le va thannak kong hi a si. Kan i duh bak ti lo ai timi i duh u, i daw uh ti biapha cuai cu kan pa le nih zei tluk in a har ti cu nan theih tukmi kha a si ko.                       Kan i then ning cu a chim hmanh chim ngam lomi bia a si caah ka langhter ti lai lo. Zeiruang ah dah kan i then ti tu a kong lam kawl hna u si law, ai thi-um cia chungkhar fek tein dirhnak phung kawl tu ah a tha deuh rua lai ka ti. Malaysia ram kan i thennak a kong hi tampi a um ko lai, cu lakah zei maw zat te vun langhter ka duh. (1) Nupi  caah ning a hman lo ruang  (2) Kan din ei thiam lo ruang le nunzia thiam lo ruang, (3) Lungthin dik lo cia in ram dang rat kan i thawh ruang  tbt..... ruangah kan i thennak hi a si.                       Laimi nih refugee card hmuh hi van cung kainak ticket pakhat ah kan ruah i, cu ticket a hmu mi a lungthin ah siseh, midang laimi unau zong hin a sang tuk ah an ruah. Cu tikah UN apointment card a hmumi paoh nih laitlang i nu paoh paoh cu cah dih khawh a si ti in an ruah. Cu ve bantukin Laitlang lei um nungak ( Ngaknu ) le nu chungkhar nih halmi van si cu vawlei vanram kai ding in an rak ruah ve i, zei hmanh a kong theih lomi pa zong vat ah thawh ter a si. Ai cahmi kan zoh hna tikah pa nih le Mui dawh le catang sang cu kan rak uar ve fawn i kan cahmi nu nih ka sining tak le ka mui tak aa ka hmuh te lai ti ai philh sual i ai dawh bik le catang sang kai leng cu an i cah diam ai. Mlalaysia cu cahmi nu cu a hung phan i, thiat umhnak an vun tuah tikah sining ai dang tuk hratmi cu nu lung a dong colh. Cu tikah thennak ding a lam cu kawl cawh a si. Van chia ai timi pa caah cun an cahmi nu cu Nutung virgin in an then ko. Fak deuh kan chim ah cun,  a cheu khat cu zan khawt ting -9 rate  in nupi thi lai pa zong hmuh khwah ngai an si cang. Cu caah ca thiam le thiam lo ram dang ah cun kan i khat ko timi cu a rak si kho hrim rua lo. Then lo tein a ummi zong cu an um ve ko, phone set belte ah lung cu chung le caah cun a nuam bal lai ka ti lo. Nute nan pa nih an daw maw van ti ah " um " ti pah in tah aw in fa nu le aw thawng a theimi nu le pa cu chim an tam ko cang. A si thiam ah cun si ning ai dang tukmi hi cu i hal le i thit lo ah a tha ko, then a tam deuh ko. University a kaimi kan fanu le kan far le zong nih nan i ruah a herh cang ko rua, va hna mi rang phung in tampi ka nei ve ko lai ti an tim ve lem lo nan caah cun, ram dang hi mah tein kal khawh a si ti tu theih chih ah atha.                       Malaysia cu na phan lai i nai ruahnak hngak in na khua ruah a har lai ti ah ka hoi le a kal ciami nih Ram leng ka hong chuah lai te ah an ka caah, cu bia cu a dik tuk ah a chim lei hmanh ka thiam lo. Kuala Lumpur ah ka hong phan i ka sianghngakchia thing le ka rian tuan thing hoi pawl hi kan vun i tong hna. Mi thar ka si ve bantukin an ka dawt caah tha tein an ka zoh. Ka rain tuan thing ho sayama te he ni hnih thum lakphakti kan din i, an ka zoh ning ai dan kha ka hmuh le lung thiang tein ka hal hna. Hi ka hoi le he hin ai duh lai ti ah nan ka ruat maw? ti in ka hal hna? Khrihfa upa pakhat nih Kan nih Malaysia ah cun ai zul dawi deuhmi cu ....... ti in nih pah in a bia dih lo pi in a donghter. Thla (2) leng lo in Khrihfa upa pa nih a chimmi bia cu ka lung a fiang, cu cu ' Ai zulmi nu le pa paoh cu nu le va si ding " ti in a ho Malaysia phan lung paoh ah an rak i neihmi a si.                       Cun kan hawi le a phang thingmi nih an ka chimhmi cu Malaysia ah cun AIDS a thiang, a zawmi zong hi lai tlang in an i phurhmi a si, a save ngai Malaysia cu ti hi an bia tlaih a si. Cu an chimmi bia cu ka pom khawh lo caah Malaysia ram AIDS zawtnak kong cu Internet le an si in sining ka hlat than tikah a rak si lo zia kha ka ngalh, kai fianmi cu duh paoh in miphun dang sin ah Laimi hi an rak tlawng hi teh ti a si. Pa lawng maw an si ti ah si halwh nu zawng nun zia dawh lo piin kan nung fawn, a rian tuannak a boss pa he ai pehtlai ti mi  hi cu a tam ngai ko, hi ca ka tial tik zong ah Laimi pakhat ka si ve nak in ka ning zawng a zak ngai, asinain tial caan a si cang rua ka ti.                      Kan hawi le nih an ka dawt i, Laimi social rain tuannak tete ah an ka telh ve, kan ca zong ah experience ngai a si ve. Hruaitu nih phaisa an ei cu tin an um, kha tin an um ti cu ni chiar theihmi bia a si. A simi zong cu a si ko, hruaitu lawn maw ti in ka vun ruat than, UN register tuahnak caah an  Personal cases pawl le Family cases ka vun zoh tikah lih lawng tein tuahmi a si.  A donghnak ahcun kawl ralkap tu puh leng mang ko ne u si ti awk in kan si ning cu lih le hrawkhral in khua kan sa. Cu in cun ram thumnak ah kan kal cio i, kal ding in a hngakmi zong cu zazat kan tang rih. Kan cases pawl ka zoh ahcun ka ning a zak pah ko, van cung kai nak zong ah laimi nih cun Lih cases in kan kai ngai ko lai ti ka zumh. ( Note: Lih in cases siam lo ahcun UN register hmuh khawh a si lo, lih lo bik kan timi nau pawi le zawt hmanh in lih zei maw zat chim hmu lawng ah UN appointment card hi hmuh a si ). Kan miphun cu a haln ah Mid ingmi phun ti kan rak si, a tu ah cun a chim hmanh ka ngamh ti lo. Hi ti in lih kan chim ngam tuk tik ah zei thil hmanh hi a tak in kan ruat kho ti lo i, nu le va kar zong ah lih le hrawkhrawl in kan um caah a fekmi chungkhar cu kan ser kho lo i, nu nih a si lo le pa nih kan run in cu then hram kan thok. Kan i thennak kong a dang cu kan tial than te lai..                       Nu le va then hi hlan kan phungah cun kan tihmi le kan hrialmi a si nain tu chun ramleng chuak laimi nih rawl ei ti din tluk ah kan ruah cuahmah cang tikah kan phung lam maw a thar in kan tial a herh cang ko rua lai. Thil dik te kha maw kan hlawh lai i, a sualmi tu kha kan i char cang ne lai, Ning cang te le diknak in ram leng laimi sinah ka nung lai ti cu hman dawk a si lem ti lo. Sual ngam ahcun thil tha cu ton deuh ding khin a um. A tha tukmi kan lai phung kha maw kan hlawnh taktak cang ko ne lai, celh a um ruam lo. Note: HIKA zong ah relkhawh a si. ================= Life is like a book, everyday is new pages

Kawlram le Democracy

Kawlram le Democracy

by Victor Khen Sang

Country - Mah color pawl hi Unicameral ahmang mi ram pawl an si Country - Mah adummi color pawl hi Bicameral ahmang mi ram an si. Country - Mah color hi Upadi zong, parliament zong ngei lo mi ram asi.= Myanmar Unicameral timi cu cozah uknak ah parliament ( legislature ) hi pakhat lawng ahmang mi pawl an si. Bianabia ah US ahcun House of Representative and Senate ti aum caah an nih an parliament hi pa hnih an si i Unicameral an si lo ti afiang. Cun China ram hi Unicameral State asi ve. Israel zong khi parliament pakhat te lawng aan ngeih i cucu KNESSET tiah an auh. Cucaah Unicameral State asi ve. Bicameral timi cu parliament pahnih angeimi an si. Afawinak cun Upper House and Lower House ti khawh an si. Vuleicung ah ram thongchobik ah ai telmi hna Denmark, Norway le Sweden ram pawl hi Unicameral state an si hna. Vuleicung pumpaluk ah hin parliament ngei lomi cu Kawlram ( Myanmar ) lawng asi i amah te lawng hi colour dang tein world map cung ah an cuan ter ve nak hi asi. Ramsual ah chiah mi North Korea, Belarus, Sudan, Cuba ti bantuk ram vialte hmanh parliament cu an ngei dih. Kawlram hi U Nu chan ah khan cun Bicameral State asi nain 1974 in Ne Win nih Unicameral State ah aser than. 1988 in Ralkap nih uknak an laak i Martial Law timi ralkap upadi in an uk . Cun National Convention 1993 in an thok i upadi an ser pi hna. 2008 May thla ah mipi sin ah hnatlakpinak ( referendum ) an tuah i kan hlawh tling an ti caah 2010 ah 1993 i ansermi constitution ning cun Kawlram cu an uk than lai. Cutik ah Bicameral State kan si tiah vuleicung ah i thanh dawh an si. Zeicatiah National Convention i an serning ahcun Upper House le Lower House umter dawh in an tial. Atulio Kawlram ralkap uknak tang ahcun Vuanci = Minister hi 35 leng an um. Cun Head of State cu General Than Shwe asi i President zong asi chih. Cun Prime Minister tu cu General Thein Sein nih a tuan. Federal timi ram pumpi hruainak cu Bicameralism asi zong ah State le Division tete ahcun Legislature hi a um ve lai nain Unicameral cio si dawh an si. Cucu ram tampi ah an hman ve. Cun Kawlram cu Ne Win nih Unicameralism in kum 26 chung hruai kan si hnu ah upadi sertu bu- parliament ( legislature ) um loin atulio uktu ralkap bawi pawl nih kum 20 an ka hruai hoi cang caah tukum cun kum 46 chung ralkap thluak/ ruahnak in uk mi ram kan si tinak asi. Cucaah 1962 hnu in Kawlram ah achuak mi cu kan chuah ka in ralkap uknak in hruai mi ram ah thongtla bantuk in kan rak taang i kan rak nung tinak asi. Kawlram chung ummi minung hrim hrim hi kan lungput dan ( morality ) arawk tuk cang caah chikhat te ah Democracy uknak hi vun cohlang colh usih law a cohlan zia zong kan thiam men lai lo. Ruah lo pi in refugee in ramkip ( abik in democracy ram ah) an vun kan kuat cio hmanh ah " ti leng chuah nga " a fish out of water khi kan lo i ka ni ziak bak cio lo mi hin tuak khawh asi. 2003 ah Nobel Peace Prize ahmu mi Iran miphun Ms.. Shirin Ebadi nih achim mi cu " Neglecting democracy is more dangerous than nuclear weapon" ati. Aduhnak cu Daithlanh sual ahcun democracy cu nuclear hriamnam nak in tih anung deuh ati. Miphun ning pi in akan hrawk dih khawh. " Democracy is easy to swallow but hard to digest" an ti. Aduhnak cu ' Democracy cu fawitein dolh khawh asi nain ka pawpi nih arial ai harh ngai mi asi ' ti asi. Ahopoh nih kaa cio cun democracy, democracy ti khawh cio asi. Asinain democracy cu zeidah asi ti ah hal cio si usih law, zalonnak ati na, thanchonak ati colh na in kan um hna lai. Cucu illusory democracy timi alang ko tiah hmuh tung i kut in va tongh khawh tung lo mi (Muthla hmuh bantuk) asi kho mi asi. Uknak an ti cang ahcun an biakmi phungki hmanh sathah in lamlai ah a that ngam mi ralkap uktu pawl le democracy hi ai tlak lo ngai mi asi. Kawlram cu kan ram hnulei ah India le Bangladesh an um i democracy ve ve an si. Cun ahmailei ah Thailand um i democracy asi ve ko. Achaklei in vuleicung Communist ram ah anganbik Tuluk ( China ) nih avun hren peng mi hi tuak tik ah Kawlram hi Democracy asi ve ahcun China caah cun a inn hnulei kutka phih piak tluk asi lai caah Kawlram democracy si ding hi a tih ngai ko lai ti cu afiang mi asi. Cucaah Kawlram cu kum 20 chung upadi loin ralkap nih an kan hruai khawh mi hi Tuluk cozah hi orhlei kut an si i Kawl ralkap hi kehlei kut an si ti khawh asi. Tuluk nih hin democracy duh seh law 1988 buainak ah khan Kawlram hi atulio asining he hin abingtalet in a um kho mi asi. Minung nih sermi uknak poh poh cu azultu hna he hmunkhat akal khawh lo poh ahcun uknak tha ti khawh asi lo. Cun zeibantuk uknak hmanh minung nih aser i minung nih ahrawk khawh than bantuk in minung thinlung put he akal ti kho mi kha a kalnak hmun zawn ahcun adik mi asi. . Upadi- Law timi cu nithong bantuk asi i ruah sur caan ah nithong na chinh i na kut in na lucung in nai khuh i na pum cin lo ding in nai ven/ nai khamnak asi. Asinain na kut in thatein na tleih lo ahcun na nithong kha thli nih achoih khawh, na thlak khawh caah chinh santlai lo asi kho. . Cucaah na nithong cu na duh ah na niamh deuh lai, na duh ah na santer deuh lai. A ruahsur hoih khan na pum na vennak lai.. Cucu minung hi kan sercia mi nithong in ka ni khamnak bantuk in kan sercia mi upadi zong in ka ni hruainak hi asi. . Ramchung minung kan lungput ( morality ) hi kan lucung in ruahsur mi asi i uknak hi mah ruah sur mi incun ka ni khamnak ding NITHONG ( umbrella ) cu asi. Cucaah Kawlram minung kan lungput ruahsur pi hin ka ni khamnak ding Democracy Nithong cu sangtuk in kan thlir sual maw / niamtuk in kan ni chinh sual maw ti mi kha a ruahsur hoih in zoh thiam ngai le i chinh thiam ngai kan hau. US/ Europe pawl cu sangpi in an thlir le ani chinh ko tung tiah alangpar hei zoh nak sawh in Kawlram ah anmah style in kan NITHONG rak thlir ve kha asi lo kho men mi asi. Zeicatiah an nih an ruahsur = lungput cu saupi arak kalcang mi asi caah ani ziak dan in ani chinh thiam khi asi kho cang ti kha kan theih kan hau. . Chanthar tulio vuleicung ramkip ah DEMOCRACY ti mi authawng tampi hmuh khawh asi cang. Mirum nih rumchin an duh i an rumnak kha ven an duh fawn tik ah sifak pawl kha lamchih peng an si. Cun sifak deuh le zapi nih thin hung in lamzawh in vun au asi tik ah mah sifak zeithei lo pawl hmang in uknak fir atim mi zong an karh hoi. Atulio vuleicung ral atho mi pawl zoh tik ah ( Iraq and Afghanistan ) hi democracy aherhcem maw an si tiah biahalnak um seh law an si cem hlei lo nain ziah hi ram hi biatak cem in US nih atuk peng ne? Zinan an ngei........ti asi hnga. . Kawlram hi US nih tuk in democracy hmuhter ding ah a bawm te hnga maw ti cu van i atla mi thimkua ah vulei in laa rak sawh ding bawh tluk asi ko hnga. Zeicatiah zinan a um lo, China tu cu Kawlram taang ah an bawh ko. . 2010 Election hi cu akal thluahmahmi tlanglawng asi cang.. Kham awk atha ti lai lo. Kan Nithong cio cu kan samh kho lai lo nain an nih an Nithong cu an samh luaimai cang lai. . Last chance pakhat te kan ngeih mi cu an Nithong taang in merh piak/koih piak ding ah zapi nih an nithong tung kha tleih ahau. Ani ralring lai, vomsa nam phun in nam ani ziak lo, phungki hmanh an kah hna khah. Daitein um piak hna phun hi an celh rua lo. an umhar lai i anmah le anmah ani seh te lai. Than Shwe hi sau nguh dawh asi ti lo, Shwe Mann hi afim tuk lo mi asi. Maung Aye cu ralkap uniform he battalion kir i mipi cu mipi nih i hruai ko hna seh ati caah Than Shwe nih a uar lo mi pa asi. Thein Sein hi mi lung thawng asi lem lo. BSO 5 hi anih minung/ a nih minung an ti hna caah ani tih viar. Cucaah Kawlram cu China nih a province pakhat tluk ah aser khawh asi. . 2010 cun an sak cia dih mi inn chung ah Kawlram mipi kha khua an kan sak pi than lai. Ai dannak cu; hlan kum 20 chung cu inn siloin thong chung ah an kan khumh. Cucu parliament um loin an kan hruai kha asi. Tu cu inn chung asi cang lai i akhan tete zong an dan lai, an tuah dih cia hmanh si seh law inn te asi ahcun Parliament ngei butein asi cang lai caah Unicameral or Bicameral asi ve cang lai. Hi ah hin duh sah tein an thlankhur ani cawh cio cang lai tinak asi. . Note: HIKA hi Original source a si. Format dang HIKA zong ah hin relkhawh a si. ================= Life is like a book, everyday is new pages